NDBC BIDA BALITA (Feb. 19, 2024)

HEADLINES

1   Magkasintahan, patay na nang matagpuan sa Magkahiwalay na lugar sa South Upi, Maguindanao del Sur 2.   Pagbuo ng 32 Parliamentary district ng BARMM isasalang na sa BTA Parliament Session

3.  7 month-old baby na hinambalos ng sariling ama, inilibing na

4.Pangamba ng publiko kasunod ng pagkakadiskubre ng pampasabog sa Pikit, North Cotabato pinawi ng militar

5. Communist Terrorist Group sa South Cotabato nabuwag na rin ayon sa Army  

6.  Comelec South Cotabato bukas sa mga grupo na nais bawiin ang signature sheets para sa People’s Initiative

SA ATING PAMBUNGAD NA BALITA…

Local…

DINALUHAN ng halos 30 libo katao ang kauna-unahang general assembly ng United Bangsamoro Justice Party o UBJP na ginanap sa oval ng Cotabato State University sa Cotabato City nitong Sabado.

Ang assembly ay pinangunahan ni BARMM Chief Minister Ahod Kagui Murad Ebrahim kasama ang mga BARMM at MILF officials.

Layon nito na magkaisa ang mga UBJP at mga tagasuporta nito bilang paghahanda na rin sa nalalapit na Bangsamoro Parliamentary Elections sa 2025z Samantala, pinasinayaan din ang UBJP Headquarters sa Barangay Tamontaka 1, Cotabato City.

Nanguna sa pagpapasinaya si Chief Minister Ebrahim kasama sina Vice President of Central Mindanao Mohagher Iqbal, at Cotabato City Mayor Bruce Matabalao.

-0-

LOCAL…

LIBU-LIBONG mga katutubo sa Barangay Kinitaan in Upi, Maguindanao del Norte ang magkakaroon na ng access sa malinis na tubig,kasunod ng pagkakaroon ng solar-powered water system level II.

Ito ay kaloob ng Ministry of Indigenous Peoples’ Affairs o MIPA na may kakayahang makapagbigay ng hanggang 4,000 liters ng malinis na tubig, para 1,377 na mga residente sa nasabing komunidad.

Pinasalamatan naman ng mga barangay officials ang MIPA ng BARMM government dahil makakainom na ang buong komunidad ng malinis at mas ligtas na tubig.

Nabatid na kailangan pang lumakbay ng malayo ng mga katutubo para lamang umigib ng maiinom na tubig mula sa mga bukal.

Ang turnover ceremony sa nasabing proyekto ay dinaluhan ng mga barangay officials, tribal leaders, IP women, at mga kinatawan mula MIPA.

-0-

LOCAL..

UPANG MAPABUTI ang serbisyong pangkalusugan sa mga mamamayan ng 63 barangays na ngayon ay kabilang Special Geographic Area, itinurnover nitong weekends ng Ministry of Health at OPPAPRU ang anim na health stations.

Katuwang ng MOH at OPAPRU ang PhilHealth at Dept of Health.

Layunin ng programa na mapalakas ang healthcare accessibility sa mga mamayang Bangsamoro na matagal nang di nakatanggap ng serbisyong pangkalusugan.

Nanguna sa turnover ng mga health stations sina MOH Minister Rizaldy Piang at DOH USec for Mindanao concerns Dr. Abdullah Dumama.

-0-

Local…

Magkasintahan, patay na nang matagpuan sa loob ng isang bahay sa South Upi, Maguindanao del Sur

PATULOY pa ang imbestigasyon ng mga pulis hinggil sa magkasintahang nadiskubreng wala ng buhay sa loob ng isang kwarto nitong weekend, sa isang barangay sa South Upi, Maguindanao del Sur.

Kinilala ng South Upi PNP ang dalawa na sina alyas “May”, nasa 20 taong gulang,  residente ng nasabing lugar at ang nobyo nitong si alyas “Makoy”, nasa 30 taong gulang na taga Kalamansig, Sultan Kudarat.

Ayon sa PNP, nitong weekend ay pumunta sa bahay ni May ang kasintahang si Makoy at kinaumagahan na nadiskubreng patay na ang mga ito sa loob ng isang kwarto.

Sa ngayon ay wala pang pahayag ang pamilya hinggil sa insidente.

Habang patuloy naman ang imbestigasyon ng PNP sa posibleng dahilan ng naturang krimen.

-0-

Local…

Militar, pinawi ang pangamba ng mga mamamayan dahil walang anumang banta sa seguridad sa kabila ng pagkasidubre ng pampapasabog sa Pikit, North Cotabato

Posibleng remnance sa nakaraang bakbakan ang nadiskubreng pampasabog sa Barangay Bualan, Pikit, North Cotabato.

Sinabi ni 90th Infantry Battalion Civil Military Operation Officer Captain Michael Eungenio, batay sa assessment ng EO, matagal na o luma na ang naturang pampasabog na nakita ng mga residente at agad inireport sa otoridad.

Particular na ang nangyayaring Rido sa lugar noon pang nakaraang mga taon dahil wala namang existing rido sa ngayon.

-0-

Local..

Education campaign sa ibat-ibang sector para maabot ang target sa voter registrants, mas palalakasin pa ngayon ng COMELEC sa Arakan, North Cotabato

Ginagawa na ngayon ng Commission on Election o COMELEC sa Arakan, North Cotabato ang lahat para maabot kahit sa maga malalayong Barangay at sa ibat-ibang sector.

Ito ay upang maabot bago o hanggang sa Setyembre ang voter’s registrants para sa National at Local Election sa 2025.

Ayon kay Election Officer Angelita Failano, target din na maabot kahit ang mga vulnerable sector o maging ng persons with special needs sa pamamagitan ng satellite voter’s registrations.

Kaya’t kanyang panawagan na iwasan ang maniana habit o huwag ng antayin pa ang last day of registration.

-0-

Local…

Provincial Agriculture Office, aminadong kulang pa rin ang kita ng mga magsasaka kahit tumaas na ang presyo ng goma sa North Cotabato

Hindi parehas ang presyo ng binebentang goma sa ibat-ibang traders sa North Cotabato.

Yan ang sinabi ni Office of the Provincial Agriculturist Focal Person Usting Arances sa panayam ng Radyo BIDA dahil na rin sa magka-ibang bidding pero naayon naman sa farm gate price.

Sinabi nitong mataas naman ang presyo ngayon kung ikukumpara noong mga nakaraang taon pero para sa kanya hindi ito sapat na kita sa mga magsasaka lalo na ng mga lailiit na toppers sa probinsya.

Pero kung ikukumpara sa iba pang mga lugar katulad ng Basilan at Zamboanga na mahal na ang presyo dahil na rin sa kalidad ng goma doon.

Hindi rin anya kasi ganun kadami ang supply ng goma ngayon dahil nagsisimula na ang wintering season. Nakadepende rin sa kalidad at presyo sa malayasia

Sa buong North Cotabato, mayroong kabuuang walong planta habang marami-rami na rin ang traders.

-0-

Local..

Communist Terrorist Group sa South Cotabato nabuwag na rin ayon sa Army

Nabuwag na rin ng army ang Guerilla Front Musa o GF73 73 ng New Peoples Army o NPA sa South Cotabato.

Kinumpirma ito ni 5th Special Forces Batallion Commander Col. Carlyleo Nagac.

Ayon pa sa nasabing army official ang nabuwag na GF73 ng NPA ay dating nagkukuta sa mga bundok ng Lake Sebu, at Tboli, South Cotabato.

Sakop din ng kanilang areas of operation ayon pa kay Nagac ang mga bayan ng Maasim, Kiamba at Maitum o MAKIMA area sa Sarangani Province.

Sinabi ni Nagac na ang pagkakabuwag ng nasasbing grupo ay tagumpay para sa South Cotabato at mga mamamayan nito.

Ayon kay Nagac nabawasan na naman kasi ang grupo na may malaking banta sa katiwasayan ng lalawigan.

Una nang kinumpirma ni Nagac ang pagkakabuwag din ng mga otoridad sa Dawlah Islamiya Maguid Group sa bayan ng Polomolok.

-0-

Local…

Potable Water systems ipapatayo ng provincial government sa marami pang liblib na mga barangay ng South Cotabato

Prayoridad ng Barangay Affairs Unit o BAU na makapaglagay ng potable water system sa mga liblib na barangay ng South Cotabato ngayong taon.

Ito ay ayon kay BAU Head Dennis Dignadice.

Ayon pa kay Dignadice unti-unti ng nabigyan ng mga materyales ang mga barangay na nangangailangan ng malinis na tubig sa tulong ng provincial engineering office.

Ang pagkakaroon ng suplay ng maiinom na tubig ayon pa kay Dignadice ay madalas hinihingi ng mga mamamayan na nakatira sa mga malalayong lugar ng lalawigan.

Dagdag pa ni Dignadice sa ngayon ay mayroon ng 199 na mga community organizers ang BAU na katuwang nila sa monitoring at pagpapaabot sa provincial government sa pangangailangan ng mga mamamayan.

_0-

Local…

Monitoring sa Coal mining operation sa Lake Sebu, tiniyak ng environment office ng South Cotabato

ahigpit pa ring minomonitor ng Multi-partite monitoring team ang Coal Mining Operation sa barangay Ned, Lake Sebu, South Cotabato.

Tiniyak ito ni Provincial Environment and Management Office o PEMO OIC Seigfred Flaviano.

Ayon kay Flaviano ang monitoring team ay  pinangunahan ng Department of Energy at isa sa mga myembro nito ang PEMO.

Sinabi ni Flaviano na sa ngayon ay wala  pa silang namonitor na may nilabag sa kanilang environmental compliance certificate o ECC ang kompanyang nagmimina sa lugar.

Dagdag pa nito nabayaran na rin at nakalipat sa mas ligtas na resettlement site ang mga pamilyang nakatira malapit sa mining site.

Nauna nang sinabi ni South Cotabato Governor Reynaldo Tamayo Jr. na maari bawiin  ang permit sa coal mining sa NED kapag may nilabag ang San Miguel Corporation o SMC na nag-ooperate nito.

-0-

Local…

Comelec South Cotabato bukas sa mga grupo na nais bawiin ang signature sheets para sa People’s Initiative

Pwedeng bawiin sa tanggapan ng Comelec ang mga isinumite sa kanilang signature sheets para sa People’s Initiative.

Ito ay ayon kay South Cotabato Election Supervisor Atty. Jay Gerada.

Gayunpaman ayon kay Gerada kailangan din na ibalik sa Comelec ang inisyu nilang certification.

Nilinaw ni Gerada na sa ngayon ay naghihintay pa sila ng detalyadong instruction sa pag-release ng signature sheets.

Sinabi ito ni Gerada matapos kumpirmahin ang pag-suspend ng Comelec sa pagtanggap ng signature sheets.

Ayon kay Gerada inuutos sa kanila ng Comelec Central office na pangalagaan ang mga signature sheets na isinumite sa kanila.

Ito ay habang naghihintay pa ng detalyadong instruction.

-0-

Local…

DA 12 namigay ng tulong sa mga magsasaka sa Sultan Kudarat Province

Nakinabang sa higit P2.4 million na agricultural intervention ng DA 12 ang mga magsasaka sa  Senator Ninoy Aquino, Sultan Kudarat.

Nanguna sa pag-turn over sa mga ito si Vice Mayor Rafael George Flauta III na kumatawan kay Mayor Randy Ecija.

Kumita rin ng higit sa P103,000 ang mga magsasaka sa nasabing lugar na nakilahok sa Kadiwa Pop-up store.

Nakatanggap naman ng Interventions Monitoring Cards o IMCs ang mga farmer-benefeciaries ng RCEF-RFFA sa lugar.

Ang IMC ay magagamit ng mga magsasaka sa pag-withdraw ng cash assistance  sa alinmang Bancnet ATM Kiosk o Universal Storefront Services Corporation o USSC money services branch.

Sa bayan ng President Quirino nanguna naman sa pamimigay ng rice at corn seeds ng DA ang kanilang municipal Agriculture Office.

Ang mga benepisyaryo ay mga magsasaka na nasiraan ng mga produkto.

-0-

HEADLINES

1   Magkasintahan, patay na nang matagpuan sa Magkahiwalay na lugar sa South Upi, Maguindanao del Sur 2.   Pagbuo ng 32 Parliamentary district ng BARMM isasalang na sa BTA Parliament Session

3.  7 month-old baby na hinambalos ng sariling ama, inilibing na

4.Pangamba ng publiko kasunod ng pagkakadiskubre ng pampasabog sa Pikit, North Cotabato pinawi ng militar

5. Communist Terrorist Group sa South Cotabato nabuwag na rin ayon sa Army  

6.  Comelec South Cotabato bukas sa mga grupo na nais bawiin ang signature sheets para sa People’s Initiative

SA ATING PAMBUNGAD NA BALITA…

Local…

DINALUHAN ng halos 30 libo katao ang kauna-unahang general assembly ng United Bangsamoro Justice Party o UBJP na ginanap sa oval ng Cotabato State University sa Cotabato City nitong Sabado.

Ang assembly ay pinangunahan ni BARMM Chief Minister Ahod Kagui Murad Ebrahim kasama ang mga BARMM at MILF officials.

Layon nito na magkaisa ang mga UBJP at mga tagasuporta nito bilang paghahanda na rin sa nalalapit na Bangsamoro Parliamentary Elections sa 2025z Samantala, pinasinayaan din ang UBJP Headquarters sa Barangay Tamontaka 1, Cotabato City.

Nanguna sa pagpapasinaya si Chief Minister Ebrahim kasama sina Vice President of Central Mindanao Mohagher Iqbal, at Cotabato City Mayor Bruce Matabalao.

-0-

LOCAL…

LIBU-LIBONG mga katutubo sa Barangay Kinitaan in Upi, Maguindanao del Norte ang magkakaroon na ng access sa malinis na tubig,kasunod ng pagkakaroon ng solar-powered water system level II.

Ito ay kaloob ng Ministry of Indigenous Peoples’ Affairs o MIPA na may kakayahang makapagbigay ng hanggang 4,000 liters ng malinis na tubig, para 1,377 na mga residente sa nasabing komunidad.

Pinasalamatan naman ng mga barangay officials ang MIPA ng BARMM government dahil makakainom na ang buong komunidad ng malinis at mas ligtas na tubig.

Nabatid na kailangan pang lumakbay ng malayo ng mga katutubo para lamang umigib ng maiinom na tubig mula sa mga bukal.

Ang turnover ceremony sa nasabing proyekto ay dinaluhan ng mga barangay officials, tribal leaders, IP women, at mga kinatawan mula MIPA.

-0-

LOCAL..

UPANG MAPABUTI ang serbisyong pangkalusugan sa mga mamamayan ng 63 barangays na ngayon ay kabilang Special Geographic Area, itinurnover nitong weekends ng Ministry of Health at OPPAPRU ang anim na health stations.

Katuwang ng MOH at OPAPRU ang PhilHealth at Dept of Health.

Layunin ng programa na mapalakas ang healthcare accessibility sa mga mamayang Bangsamoro na matagal nang di nakatanggap ng serbisyong pangkalusugan.

Nanguna sa turnover ng mga health stations sina MOH Minister Rizaldy Piang at DOH USec for Mindanao concerns Dr. Abdullah Dumama.

-0-

Local…

Magkasintahan, patay na nang matagpuan sa loob ng isang bahay sa South Upi, Maguindanao del Sur

PATULOY pa ang imbestigasyon ng mga pulis hinggil sa magkasintahang nadiskubreng wala ng buhay sa loob ng isang kwarto nitong weekend, sa isang barangay sa South Upi, Maguindanao del Sur.

Kinilala ng South Upi PNP ang dalawa na sina alyas “May”, nasa 20 taong gulang,  residente ng nasabing lugar at ang nobyo nitong si alyas “Makoy”, nasa 30 taong gulang na taga Kalamansig, Sultan Kudarat.

Ayon sa PNP, nitong weekend ay pumunta sa bahay ni May ang kasintahang si Makoy at kinaumagahan na nadiskubreng patay na ang mga ito sa loob ng isang kwarto.

Sa ngayon ay wala pang pahayag ang pamilya hinggil sa insidente.

Habang patuloy naman ang imbestigasyon ng PNP sa posibleng dahilan ng naturang krimen.

-0-

Local…

Militar, pinawi ang pangamba ng mga mamamayan dahil walang anumang banta sa seguridad sa kabila ng pagkasidubre ng pampapasabog sa Pikit, North Cotabato

Posibleng remnance sa nakaraang bakbakan ang nadiskubreng pampasabog sa Barangay Bualan, Pikit, North Cotabato.

Sinabi ni 90th Infantry Battalion Civil Military Operation Officer Captain Michael Eungenio, batay sa assessment ng EO, matagal na o luma na ang naturang pampasabog na nakita ng mga residente at agad inireport sa otoridad.

Particular na ang nangyayaring Rido sa lugar noon pang nakaraang mga taon dahil wala namang existing rido sa ngayon.

-0-

Local..

Education campaign sa ibat-ibang sector para maabot ang target sa voter registrants, mas palalakasin pa ngayon ng COMELEC sa Arakan, North Cotabato

Ginagawa na ngayon ng Commission on Election o COMELEC sa Arakan, North Cotabato ang lahat para maabot kahit sa maga malalayong Barangay at sa ibat-ibang sector.

Ito ay upang maabot bago o hanggang sa Setyembre ang voter’s registrants para sa National at Local Election sa 2025.

Ayon kay Election Officer Angelita Failano, target din na maabot kahit ang mga vulnerable sector o maging ng persons with special needs sa pamamagitan ng satellite voter’s registrations.

Kaya’t kanyang panawagan na iwasan ang maniana habit o huwag ng antayin pa ang last day of registration.

-0-

Local…

Provincial Agriculture Office, aminadong kulang pa rin ang kita ng mga magsasaka kahit tumaas na ang presyo ng goma sa North Cotabato

Hindi parehas ang presyo ng binebentang goma sa ibat-ibang traders sa North Cotabato.

Yan ang sinabi ni Office of the Provincial Agriculturist Focal Person Usting Arances sa panayam ng Radyo BIDA dahil na rin sa magka-ibang bidding pero naayon naman sa farm gate price.

Sinabi nitong mataas naman ang presyo ngayon kung ikukumpara noong mga nakaraang taon pero para sa kanya hindi ito sapat na kita sa mga magsasaka lalo na ng mga lailiit na toppers sa probinsya.

Pero kung ikukumpara sa iba pang mga lugar katulad ng Basilan at Zamboanga na mahal na ang presyo dahil na rin sa kalidad ng goma doon.

Hindi rin anya kasi ganun kadami ang supply ng goma ngayon dahil nagsisimula na ang wintering season. Nakadepende rin sa kalidad at presyo sa malayasia

Sa buong North Cotabato, mayroong kabuuang walong planta habang marami-rami na rin ang traders.

-0-

Local..

Communist Terrorist Group sa South Cotabato nabuwag na rin ayon sa Army

Nabuwag na rin ng army ang Guerilla Front Musa o GF73 73 ng New Peoples Army o NPA sa South Cotabato.

Kinumpirma ito ni 5th Special Forces Batallion Commander Col. Carlyleo Nagac.

Ayon pa sa nasabing army official ang nabuwag na GF73 ng NPA ay dating nagkukuta sa mga bundok ng Lake Sebu, at Tboli, South Cotabato.

Sakop din ng kanilang areas of operation ayon pa kay Nagac ang mga bayan ng Maasim, Kiamba at Maitum o MAKIMA area sa Sarangani Province.

Sinabi ni Nagac na ang pagkakabuwag ng nasasbing grupo ay tagumpay para sa South Cotabato at mga mamamayan nito.

Ayon kay Nagac nabawasan na naman kasi ang grupo na may malaking banta sa katiwasayan ng lalawigan.

Una nang kinumpirma ni Nagac ang pagkakabuwag din ng mga otoridad sa Dawlah Islamiya Maguid Group sa bayan ng Polomolok.

-0-

Local…

Potable Water systems ipapatayo ng provincial government sa marami pang liblib na mga barangay ng South Cotabato

Prayoridad ng Barangay Affairs Unit o BAU na makapaglagay ng potable water system sa mga liblib na barangay ng South Cotabato ngayong taon.

Ito ay ayon kay BAU Head Dennis Dignadice.

Ayon pa kay Dignadice unti-unti ng nabigyan ng mga materyales ang mga barangay na nangangailangan ng malinis na tubig sa tulong ng provincial engineering office.

Ang pagkakaroon ng suplay ng maiinom na tubig ayon pa kay Dignadice ay madalas hinihingi ng mga mamamayan na nakatira sa mga malalayong lugar ng lalawigan.

Dagdag pa ni Dignadice sa ngayon ay mayroon ng 199 na mga community organizers ang BAU na katuwang nila sa monitoring at pagpapaabot sa provincial government sa pangangailangan ng mga mamamayan.

_0-

Local…

Monitoring sa Coal mining operation sa Lake Sebu, tiniyak ng environment office ng South Cotabato

ahigpit pa ring minomonitor ng Multi-partite monitoring team ang Coal Mining Operation sa barangay Ned, Lake Sebu, South Cotabato.

Tiniyak ito ni Provincial Environment and Management Office o PEMO OIC Seigfred Flaviano.

Ayon kay Flaviano ang monitoring team ay  pinangunahan ng Department of Energy at isa sa mga myembro nito ang PEMO.

Sinabi ni Flaviano na sa ngayon ay wala  pa silang namonitor na may nilabag sa kanilang environmental compliance certificate o ECC ang kompanyang nagmimina sa lugar.

Dagdag pa nito nabayaran na rin at nakalipat sa mas ligtas na resettlement site ang mga pamilyang nakatira malapit sa mining site.

Nauna nang sinabi ni South Cotabato Governor Reynaldo Tamayo Jr. na maari bawiin  ang permit sa coal mining sa NED kapag may nilabag ang San Miguel Corporation o SMC na nag-ooperate nito.

-0-

Local…

Comelec South Cotabato bukas sa mga grupo na nais bawiin ang signature sheets para sa People’s Initiative

Pwedeng bawiin sa tanggapan ng Comelec ang mga isinumite sa kanilang signature sheets para sa People’s Initiative.

Ito ay ayon kay South Cotabato Election Supervisor Atty. Jay Gerada.

Gayunpaman ayon kay Gerada kailangan din na ibalik sa Comelec ang inisyu nilang certification.

Nilinaw ni Gerada na sa ngayon ay naghihintay pa sila ng detalyadong instruction sa pag-release ng signature sheets.

Sinabi ito ni Gerada matapos kumpirmahin ang pag-suspend ng Comelec sa pagtanggap ng signature sheets.

Ayon kay Gerada inuutos sa kanila ng Comelec Central office na pangalagaan ang mga signature sheets na isinumite sa kanila.

Ito ay habang naghihintay pa ng detalyadong instruction.

-0-

Local…

DA 12 namigay ng tulong sa mga magsasaka sa Sultan Kudarat Province

Nakinabang sa higit P2.4 million na agricultural intervention ng DA 12 ang mga magsasaka sa  Senator Ninoy Aquino, Sultan Kudarat.

Nanguna sa pag-turn over sa mga ito si Vice Mayor Rafael George Flauta III na kumatawan kay Mayor Randy Ecija.

Kumita rin ng higit sa P103,000 ang mga magsasaka sa nasabing lugar na nakilahok sa Kadiwa Pop-up store.

Nakatanggap naman ng Interventions Monitoring Cards o IMCs ang mga farmer-benefeciaries ng RCEF-RFFA sa lugar.

Ang IMC ay magagamit ng mga magsasaka sa pag-withdraw ng cash assistance  sa alinmang Bancnet ATM Kiosk o Universal Storefront Services Corporation o USSC money services branch.

Sa bayan ng President Quirino nanguna naman sa pamimigay ng rice at corn seeds ng DA ang kanilang municipal Agriculture Office.

Ang mga benepisyaryo ay mga magsasaka na nasiraan ng mga produkto.