NDBC BIDA BALITA (April 26, 2024)

HEADLINES

1   ISA PATAY, tatlo huli sa firearms buy bust CIDG-BARMM sa Maguindanao del Sur

2   GRADE 7 student, patay na nang matagpuan, nalunod daw habang naliligo sa ilog sa Banisilan, North Cotabato

3   STATE OF calamity declaration dahil sa El Niño hiniling na ng PDRRMC South Cotabato sa PROVINCIAL BOARD.

4   DENGUE cases sa Koronadal, dumarami, ayon sa city health office

5   PICGAWAYAN LGU, pumagitna na sa bakbakan ng dalawang grupo sa Brgy. Banucagon; mga bakwit hindi pa muna pinauwi

6   MGA mahihirap na gustong matutong magmaneho, hiniling ng LTO na magpa-enrol sa kanilang free driving course.  

7   KAMPO ng pinatay na radioman Ed Dizon, humiling na palitan ang huwis na may hawak sa kanyang kaso

8   MGA ITLOG ng manok sa North Cotabato, lumiit dahil dahil daw sa matinding init

9   FOOD POISONING sa South Upi, 80 katao nagreklamo ng pananakit ng tiyan at pagsusuka dahil sa kinain sa isang kasalan

SA ATING PAMBUNGAD NA BALITA…

IPINAGDIRIWANG KAHAPON ng Aksyon Alerto ang ika-tatlong taong anibersaryo ng programa nito sa DXMS Radyo Bida sa Cotabato City sa pamamagitan ng mga simpleng programa.

Tampok sa programa ang pa-ice cream, pa-lugaw, pamimigay ng tshirts at payong na malaking bagay ngayong tag-init at ang libreng sakay sa mga pasahero ng jeepney mula city proper patungong Awang at BARMM compound area.

Sinabi ni Council for Climate and Conflict Action for Asia senior program officer Mau Lacuesta na bahagi ito ng pasalamat sa mga tagapakinig ng programa tuwing alas 8 hangagng alas 9 ng umaga Lunes hanggang Biernes sa DXMS.

Ang Aksyon Alerto program ay tumatalakay sa mga usapin hinggil sa kapayapaan, pagbibigay boses sa mga kababayan na nasa ibabang bahagi ng Lipunan at pagbibigay ng mga suhestyon na makatulong upang mapagtagumpayan ang mga hamon sa pagkamit ng tunay na kapayapaan.

-0-

HALOS 80 mga mamamayan ang na-isinugod sa matapos na sila kumain ng ginataang manok sa isang kasal sa Barnagay Pandan, South Upi, Maguindanao del Sur.

Sinabi ni town Mayor REynalbert Insular sa DXMS Radyo Bida na nasa 49 lang sa mga pasyente, karamihan mga Kabataan, ang nasa ospital pa.

Nakaranas sila ng pananakit ng tiyan at pagsusuka matapos kumain.

Walang nnaman iniulat na nasawi at karamihan ay nasa stable na kalagayan, ayon kay Insular.

-0-

SA IKALAWANG ARAW ng kanilang pagbisita sa Sultan Kudarat province, ang ilan sa 53 na kandidata ng Miss Universe Philippines ay nagtungo sa La Palmera Mountain Ridge sa Barangay Sucob, bayan ng Columbio.

Kahit napatingkad ng sikat ng araw, halatang masaya ang mga kandidata na makasama ang kalikasan na sinabayan ng musika at sayawan mula sa taga barangay.

Ayon sa Miss Universe Philippines Organization, para sa kanila ang Sultan Kudarat ay maituturing na Philippine Tourism best-kept secret.

Binisita rin nila ang BANSADA PASALUBONG CENTER  and OTOP HUB.

Sumakay din ang mga kandidata sa cable car ng Bansada Eco Adventure Park at pinasalamatan ang mainit na pagtanggap ng mamamayan.

Dumalo din sila sa Halo-Halo festival sa Esperanza, Sultan Kudarat.

-0-

Isa ang patay matapos mauwi sa shootout ang ikinasang firearms buy bust operation ng CIDG-BARMM sa Barangay Poblacion Talayan, Maguindanao del sur, alas 3:00 ng hapon kahapon.

Kinilala ni CIDG-BAR director Lt. Col. Ariel Huesca ang nasawing suspek na sina Zaldy Kunakon Usman, habang nakatakas naman si Ibrahim Temanong Satogan, kapwa taga Tambunan, Talayan.

Sa nasabing operasyon, tatlo ang nahuli na kinilalang  sina Basir Baliwan, Ismael Cabagani at Ari Butuan.

Nakumpiska naman sa kanila ang apat na matatas na kalibre ng armas, mga bala at mga magazine at milyong halaga ng pera na ginamit sa buy bust operation.

Dagdag sa report, nauwi sa putukan ang operasyon nang makatunog ang mga suspek na CIDG operatives ang kaniyang ka-transaksyon.

Nasa pangangalaga na ng CID-BAR ang mga nakump8skang armas kasama na ang tatlong na nakatakdang sampahan ng kaso.

-0-

NAARESTO NG LANAO POLICE ang isang bigtime drug peddler at nakuha sa kanya ang mahigit P408,000 halaga ng shabu sa ginawang anti-drug operation sa bayan ng Ditsaan Ramain.

Kinilala ni Lanao Sur police director Colonel Robert Daculan ang naarestong suspect sa pangalang “Alias Basher.”

Siya ay nadakip sa Barangay Lilod makaraang magbenta ng shabu sa isang undercover agent.

Inaalam ng PNP kung si Basher ay may kaugnayan sa iba pang drug suspects na naaresto sa ibat ibang lugar s Lanao, lalo na sa Marawi at Wao.

Huli din ang No. 6 wanted person na si Abdul na nadakip sa bayan ng Marantao, Lanao del Sur sa bisa ng warrant of arrest sa kasong pagtutulak ng shabu.

-0-

Drug suspect na may higit P160,000 na shabu at iligal na armas sa bahay inaresto ng PNP sa Kalamansig, Sultan Kudarat

Mahaharap ng patong-patong na mga kaso ang isa katao na nakumpiskahan ng iligal na droga at armas ng PNP sa Kalamansig, Sultan Kudarat.

Kinilala ni Kalamansig PNP OIC Major Rodney Binoya ang suspek na si alyas “Alano” taga barangay Pag-asa sa nasabing bayan.

Nakumpiska ng mga pulis  sa search warrant operation sa bahay ng suspek ang limang mga sachet ng suspected shabu na nagkakahalaga ng higit sa P160,000.

Nakakakuha rin ang mga ito ng isang 45 pistol at sampung mga bala ng nasabing armas.

Ang inarestong suspek ay kakasuhan ng PNP ng paglabag sa Comprehensive Dangerous Drugs Act at Comprehensive Firearms and Ammunition Regulation Act.

-0-

Dengue cases sa Koronadal tumaas, ayon sa city health office

Nakapagtala ng 213 na mga kaso ng dengue ang city health office ng Koronadal mula Enero hanggang Abril 6 ngayong 2024.Ito ay mas mataas ng 72 percent kumpara sa kaparehong panahon noong nakaraang taon.

Kaugnay nito nananawagan naman si City Health Officer Dr. Vincent Ende sa publiko na regular na maglinis sa paligid.

Ito ay para maiwasan ang pagdami ng mga lamok na nagdadala ng dengue.

Kasunod din ito ng pagkamatay ng dalawang mga biktima sa mga barangay ng Carpenter Hill at Topland.

Pinakamaraming 70 dengue cases sa Koronadal ay naitala ng city health office sa barangay Topland, 27 sa Zone IV, 21 sa Sta Cruz, 17 sa General Paulino Santos, 14 sa Zone III, 12 sa Sto. Niño at 11 sa Morales.

-0-

Indigent na mga mamamayan sa rehiyon hinihikayat ng LTO 12 na mag-enroll sa kanilang free theoretical driving course

Pakinabangan ang libreng theoretical driving course ng LTO.

Ito ang panawagan sa mga indigent na mga mamamayan sa rehiyon ni LTO 12 Information Officer Lloydie Labanon.

Ipinunto ni Labanon na ang pagsawata sa mga “kamote drivers” ay nagsisimula dapat sa edukasyon.

Ayon kay Labanon matutunan ng mga aspiring drivers sa theoretical driving course ang defensive driving, responsibilidad at trabaho ng isang driver, traffic rules at iba pa.

Ipinunto nito na requirement ang theoretical course sa pagkuha ng student permit.

Layon din nito ayon kay Labanon na matiyak na mga kwalipikadong driver lang ang mabibigyan ng lisensya.

Payo nito na sa mga nais mag-enroll sa nasabing programa, dumulog sa LTO 12 office sa Koronadal at magdala  ng PSA o NSO authenticated birth certificate, certificate of indigency mula sa barangay, PSA o NSO authenticated marriage certificate sa mga babaeng kasal, at valid government ID o school ID sa mga estudyante,

-0-

State of calamity declaration dahil sa El Niño hiniling na ng PDRRMC South Cotabato sa SP

Inirekomenda na ng Provincial Disaster Risk Reduction and Management Council o PDRRMC sa Sangguniang Panlalawigan ang pagdeklara ng State of Calamity sa buong South Cotabato.

Ito ay sa pamamagitan ng resolusyon na inaprubahan ng lahat na mga myembro ng konseho.

Layon nito na magamit ng provincial government ang kanilang Quick Response Fund o QRF na pantulong sa mga mamamayan na apektado ng El Niño.

Ayon ka PDRRMO OIC Rolly Doane Aquino, ang mahabang tagtuyo’t ay nakaapekto na sa higit P100 million na halaga ng mga produktong pag-agrikultra.

Ito ay bukod pa sa ilang mga lugar na nagtitiis sa kakulangan ng suplay ng tubig at crop failures.

Tiniyak ni Aquino na kapag inaprubahan na ng Sangguniang ang resolution na magdedeklara ng State of Calamity sa South Cotabato gagamitin nila ang nakalaang pondo para matugunan kaagad ang pangangailangan ng mga mamamayan na apektatdo ng dry spell.

Tatalakayin naman ng SP sa kanilang special session ngayong araw ang posibleng pagdeklara ng State of Calamity sa lalawigan.

Nauna nang nagdekalra ng State of Calamity dahil sa el Nino ang mga bayan ng Surallah, Banga at Tboli.

-0-

Cash aid ibinigay ng DA 12 sa higit 2,000 mga magsasaka sa Tacurong City

Namahagi ng higit sa P10 million na tulong pinansyal ang DA 12 kasama ang lokal na pamahalaan sa mga magsasaka ng Tacurong City sa Sultan Kudarat.

Natanggap naman ito ng higit sa 2,000 mga magsasaka na nabigyan ng tig P5,000 sa pamamagitan naman ng cash card.

Ang mga nakatanggap ng cash aid ay pawang mga benepisyaro ng Rice Farmers’ Financial Assistance o RFFA Program ng ahensya.

Ang mga ipinamigay na Intervention Monitoring Cards-Europay, MasterCard and VISA o IMC-EMV ay magsisilbingg multi-purpose card ng mga magsasaka na nakapagpatala sa Registry System for Basic Sector in Agriculture o RSBA ng DA.

Naglalaman ito ng basic information ng mga benepisyaryo tulad ng pangalan, larawan, QR Code, RSBA number at e-wallet card.

Matatandaan na ang IMC-EMV ay inilunsad ng DA noong 2022.

Layon  nito na mas maayos at mapabilis ang pagbibigay ng ayuda sa mga magsasaka.

-0-

Harvest sa palay nakitaan ng 50% na pagbaba sa M'lang, North Cotabato dahil sa El Nino; init ng panahon nagresulta din sa pagsalakay ng mga peste sa mga pananim

KUNG dati ay umaabot pa sa 6-7 tons ang naha-harvest na palay sa bayan ng M'lang, North Cotabato; sa ngayon ay nasa 3-5 tons nalang ito, nasa higit kumulang kalahating porsyento ang ibinaba.

Ayon kay M'lang Municipal Agriculture Office OIC, Dr. Charles Boliver ay nasa 13,000 hectars na ng palayan mula sa upland at irrigated farms ang nasalanta.

Masasabi nitong, ang sektor ng palayan ang pinaka apektado ng El Nino.

Dahil na rin sa init ng panahon kaya nanalasa din ang mga peste sa mga taniman tulad ng mga Brown Plant Hopper na nagdulot ng kasiraan sa ilang palayan.

Dagdag pa ni Dr. Boliver na posibleng maurong ang planting calendar sa July at August himbes na May at June ang cropping o pagtatanim ng mga magsasaka upang makaiwas na masira ang kanilang mga pananim dahil pa rin sa init.

Rason para maiurong din ng ilang buwan ang susunod na harvest sa palay.

-0-

DOLE 12 official, muling pinaalalahanan ang mga umaabuso sa TUPAD Program

BINIGYANG diin ni DOLE Region 12 information Charles Bataga na para lamang sa mga marginalized at disadvantage worker at hindi para sa mga opisyal o sa mga taong nakakaangat sa buhay ang Tupad program.

Hindi naman itinanggi ng opisyal ang mga reklamo patungkol sa programa at aminado itong nababalitaan ang mga nasabing isyu hinggil sa programa.

Ilan dito ang pagtanggap ng cash assistance pero hindi naman pinagtrabahuanat nagpa picture lang para kunyari nagtrabaho ito.

Bias o hindi patas na profiling at masterlisting sa mga benepisyaryo, na kadalasan pabor sa gustong isama ng Barangay Officials tulad ng mga kaanak o bumoto sa kanila noong eleksyon.

At ang pinaka masaklap ay ang pagsali ng mga Barangay Officials at government officials sa nasabing programa ng DOLE.

Deployed naman aniya ang kanilang mga Tupad coordinator sa mga lugar kung saan ini-implement ang work program kung nasusunod ba ang programa.

Meron din silang conflict monitoring team sa mga administrative concern sa implementation ng programa.

Hinikayat ni Bataga ang mga concerned citizens na ireklamo sa kanilang opisina ang mga anumalyang nakikita at nalalaman upang mabigyan ng agarang aksyon.

-0-

Poultry Farming at laki ng itlog apektado na rin dahil sa tag-init

Maliban sa crop damages na dulot ng El Nino phenomenon, apektado narin ngayon ang produksyon ng itlog maging ang livestock farming sa lalawigan at sa buong bansa.

Inihayag ng isang poultry Farm owner na si Euric Guerrero, na kahit na may maayos na ventilation at mayroong  sapat na bitamina ang mga alaga nitong broiler nasa 20 hanggang 25 heads parin ng manok ang namamatay sa mga alaga nito araw araw dahil sa tag init.

Ayon kay USM animal science professor Julios Jerome Ele apektado ang laki at maging ang dami ng produksyon ng itlog ng manok ngayong tag init.

Ito ay dahil narin sa kukunti na lamang ang food intake o kinakain ng mga alagang manok.

Paliwanag ni Ele na kapag tumataas ang temperatura ay nagkakaroon ng heat stress ang mga hayop na kalimitang nagiging dahilan ng pagkamatay ng mga ito.

Kaya mahalaga aniya na mayroong sapat na bitamina, electro lights at may maayos na ventilation ang mga poultry farm.

Sa may mga free range na alagang manok naman siguraduhin na may roon silang masisilungan at may sapat na tubig na maiinom.

-0-

Grade 7 student, patay nang malunod sa ilog sa Banisilan, North Cotabato

HINDI na nakauwing buhay ang isang grade 7 student matapos malunod at masawi sa Barangay Busaon, Banisilan Cotabato bandang alas 11:30 ng umaga kahapon.

Kinilala ang nasawi na si Jamaledon Rajah-muda Menang, 15 taong gulang at residente ng nasabing Barangay.

Ayon sa Banisilan PNP, nagkayayaan sina Menang kasama ang kaniyang mga ka-klase na maligo sa ilog.

Nabatid na, tumalon ang binata sa ilog pero nahirapan itong umahon hanggang sa mawalan ng malay.

Nang mahanap ito ay agad isinugod ng kaniyang mga ka klase sa Super Health Center sa lungsod pero idineklara itong dead on Arrival.

Ayon kay Banisilan PNP Chief Major Elexon Bona, wala namang sugat sa katawan at hindi makokonsiderang may foul play sa insidente.

Agad inilibing kahapon base sa kulturang Islam ang nasabing biktima.

-0-

Kampo ng pinatay na mamamahayag na si Ed Dizon, pinapa inhibit ang huwes na may hawak ng kaso; kabilang kampo sinabing "publicity" ang naturang hakbang

BINIGYANG diin ni Atty. Israelito Torreon, siyang abogado inaakusahan sa Ed Dizon murder case na si Bong Encarnacion na may karapatan sa "speedy trial" ang kaniyang kliyente.

Nabatid na kahapon sa hearing ng kaso sa Regional Trial Court sa Davao City, nagpasa ng motion for inhibition ang prosekusyon para mag-inhibit sa kaso si Judge Emmanuel Carpio at ilipat sa ibang korte ang kaso.

Aniya, tanging sa Supreme Court lang makakapag motion for inhibition at hindi sa mga lower courts.

Masasabi ni Atty. Torreon sa press conference na posibleng delaying tactics ang ginawa ng kabilang kampo.

Lalo pa't kahapon ang huling pagkakataon ng prosekusyon na magpresenta ng kanilang mga ebidensya kahit pa man at tapos na ang pre trial ng kaso, pero wala silang naipresenta.

Baka publicity nalang ito, diin ni Torreon dahil sa 5 taong itinakbo ng kaso na nagpalipat-lipat ng mga korte ay tila ngayon lang sila bumuo ng Special Investigation Task Group para mas matutukan ang kaso.

Kinikwestyon kasi ng Prosekusyon ang acquital ng kaso ni Jun Jacolbe at diumano'y mabilis na proseso sa pagpiyansa ni Bong Encarnacion.

Binigyan ng korte ng limang araw ang depensa para magkomento sa Inhibition and Change of Venue na itinulak ng prosecution.