NDBD BIDA BALITA (April 13, 2023)

HEADLINES

1   LIMANG MIEMBRO NG LAWLESS ARMED GROUP, patay sa police operation sa Tulunan, North Cotabato

2   MGA NAPATAY sa Tulunan operation, posibleng may planong malaking pag-atake sa North Cotabato, ayon Gen. Macaraeg

3   WALANG SPECIAL treatment sa pulis na nambugbog at nanutok ng baril sa kasintahan sa Kidapawan, ayon kay provincial police director Col. Ramos

4   MAFAR-BARMM, naghahanda na upang mapagaan ang epekto ng El Nino sa mga magsasaka

5   MAGNANAKAW NG MOTOR SA KORONADAL, naaresto sa tulong ng CCTV

6   KORONADAL tricycle driver na-budol-budol, pasahero pinautang ng isang libo, pumasok sa mall at di na lumabas.

7   PAGGAMIT NG barangay vehicles sa evaluation o teambuilding sa beach resort, sakop ng local laws, ayon kay Mayor Ogena

8   SUNOG, NAGANAP sa Cotabato City, siyam na mga bahay, natupok; pagkalat pa ng apoy napigilan

SA ATING PAMBUNGAD NA BALITA…

LOCAL…

TUMAAS PA LALO ang bilang ng mga bagong nahawaan ng COVID-19 sa Region 12.

Sa daily bulletin ng DOH Soccsksargen region, naitala ang 25 bagong kaso kung saan pinakamarami sa Kidapawan at Koronadal na parehong merong tig-anim na new infections.

Sa buong North Cotabato, 10 ang naitalang bagong kaso at sa South Cotabato ay may 11 bagong nagkasakit.

Wala namang iniulat na nasawi kahapon.

Sa BARMM, tumataas din ang bilang ng mga bagong pasyente.

Sa latest bulletin ng Bangsamoro IATF, may 14 ang nagpositibo na taga Maguindanao at siyam sa Cotabato City.

-0-

Local..

Kumander Magnetic at apat na kasama, patay sa law enforcement operation matapos umanong manlaban sa mga pulis sa Tulunan, North Cotabato

Tumagal ng kalahating oras ang bakbakan ng grupo ni Alyas Kumander Magnetic at tropa ng PNP sa Barangay Dungos, Tulunan North Cotabato kahapon ng madaling araw.

Ito ang resulta ng pagkamatay ng target at apat na iba pang kasamahan sa search warrant operation sa mismong bahay ng mga suspect, dalawang kasamahan nila ang arestado na.

Sinabi ni Barangay Dungos Chairman Nonito Pineda Sr., batid naman nila ang presensya ng grupo sa lugar at maaring sangkot sa ibat-ibang kaso.

Inihayag din niyang posibleng ang mga kasamahan ng mga suspect ay nasa bayan ng Mlang.

Sa ooperasyon, ipinagpasalamat ni Kapitan na walang nadamay o nasaktan na mga sibilyan. Wala ring naitalang lumikas na mga pamilya sa insidente.

Si Barangay Dungos Chairman Nonito Pineda Sr.

Sinabi naman ni Regional Director Brigadier General Jimili Macaraeg, sa dami ng nakumpiskang ibat-ibang uri ng armas maari anyang naghahanda ang grupo sa malaking operasyon sa probinsya.

-0-

Local…

RD Macaraeg, kinondena ang pagpatay kay Police Staff Sergeant Dandan

Ikinalungkot ng hanay ng pulisya ng Police Regional Office 12 ang pagkakasawi ng 35 years old na Carmen MPS pulis na si PSSg Abejay Derilo Dandan matapos tambangan ng mga hindi pa tukoy na mga suspek habang sakay ng kaniyang sasakyan sa Katidtudan, Kabacan, Cotabato gabi, kamakalawa.

Sa panayam kay PBGEN JIMILI L MACARAEG, Regional Director ng Police Regional Office 12 mariin nitong kinondena ang pagpaslang kay Sergeant Dandan.

Inatasan na nito ang Deputy Regional Director for Operations sa pag supervise sa operation laban sa mga responsable sa pagkasawi ni Sergeant Dandan.

Inihayag din nitong, dati ng na-ambush ang pulis at nang tumagal ay tila nag lower ang grounds nito sa usaping seguridad.

Ibinilin ni Macaraeg sa mga Pulis na hindi ibig sabihin na walang nangyayari o banta sa isang pulis ay dapat ibaba na ang lebel ng seguridad kailangan aniyang palaging alerto laban sa mga posibleng plano ng kalaban.

Patuloy naman aniya ang ginagawa nilang audit sa mga aktibidad ng mga pulis lalo na ang mga Chief of Police na posibleng makaapekto sa kanilang seguridad.

-0-

Local..

PNP 12 RD Macaraeg, ipinagutos na dapat walang special treatment na matanggap ang pulis na nambugbog sa Kidapawan City

"Walang puwang sa PNP ang nananakit ng babae"

Ito ang mariing pahayag ni PNP 12 Regional Director PBrig. Gen. Jimili Macaraeg sa panayam ng Radyo BIDA hinggil sa pagkakasangkot ni PCorporal Louie Jay Lumancas ng Magpet MPS sa pambubugbog at panunutok ng baril sa kinakasama nito sa Kidapawan City kamakalawa.

Kasabay ng kaniyang pagkondina ay ipinagutos din nito kay Police Provincial Director PCOL. Harold Ramos na siguraduhing hindi ito makakatanggap ng special treatment at hindi makakalusot sa ginawa nitong mga paglabag.

Nararapat lang aniya ang ginawang pagtanggal sa PNP Badge nito dahil taliwas aniya sa kanilang mandato na magserbisyo at magprotekta sa mamamayan ang ipinakita ni Corporal Lumancas.

Aniya hindi dapat i-tolerate ang anumang domestic assaults at pang-aabuso ng sinumang Police Personnel sa Rehiyon.

Ipinalala niya sa ibang pulis, ang "service with a heart" na dapat palaging hinuhobog ang karakter upang mapanatili ang pagiging humble servant.

-0-

Local…

Aabot sa mahigit 300,000 pesos ang natangay ng mga suspek na naka-motorsiklo nang holdapin nila panel ng nakakalasing na inumin at isang tindahan sa lower Saguing, Makilala, Cotabato hapon kahapon.

Ayon sa kuwento ni Andro Cavan, may-ari ng tindahan nakaparada lang ang isang panel sa harap ng kanilang tindahan nang dumating ang dalawang motorsiklo na walang plaka at agad na nagdeklara ng holdap.

Una silang nakakuha ng mahigit 300 thousand pesos na cash mula sa  agent ng panel at sinunod naman nila ang tindahan kung saan nakakuha sila ng 10 thousand pesos.

Nahirapan ang mga biktima sa pagkilala sa mga suspek dahil nakasuot ang mga ito ng helmet at bonet

Mabilis na nagtungo sa Barangay Libertad ang mga suspek matapos ginawa ang krimen.

Nagpapatuloy ang imbestigasyon ng PNP.

-0-

Local…

SUNOG NAGANAP SA Cotabato City kahapon; pagkalat ng apoy, naagapan kahit masikip at siksikan ang mga bahay.

Isa ang sugatan na nakilalang si Babai Taup Inshua, 55 taong gulang

HIGIT P700 LIBONG PISO ang kabu-uang pinsala sa sunog na naganap kahapon ng umaga sa Barangay Bagua, Cotabato City.

Naiwang nakasaksak na electric fan ang isa sa mga posibleng dahilan ng sunog sa Purok Masigay, Barangay Bagua Mother dakong alas 10 ng umaga kahapon.

Sinabi ni Cotabato City BFP community relations officer FO2 Anthony Henilo na tumagal ng mahigit kalahating oras bago tuluyang naapula ang apoy at hindi na kumalat pa sa mga katabing mga bahay na lahat ay gawa sa light materials.

Posible pa aniyang tumaas ang bilang ng mga ari-arian at gamit na nasunog kapag nakumpleto na ang kanilang imbestigasyon.

Sa nakalipas na fire prevention month, nakapagtala ang BFP ng dalawang sunog sa lungsod at umabot sa mahigit dalawang milyon ang danyos sa mga ito.

-0-

Local…

SAMANTALA, agad namigay ng tulong ang Bangsamoro Rapid Emergency Action on Disaster Incidence o BARMM-READi sa 17 pamilya na naapektuhan ng sunog.

Kabilang sa tinanggap ng mga nasunugan ay 10 kilo ng bigas, 10 delata ng sardinas, 10 sachet ng kape, isang flashlight, at mga gamot mula sa Bangsamoro READi.

Pansamantalang nakikisilong ang mga biktima sa evacuation centers na inihanda ng barangay officials habang ang iba ay nagdesisyon na makikitira sa kanilang mga kamag-anak.

-0-

Local…

SIMULA ngayong pasukan, may bagong mga guro at non-teaching personnel ang ilang mga paaralan sa lungsod at sa BARMM.

ABOT SA 544 na mga teaching at non-teaching personnel ng Ministry of Basic, Higher and Technical Education o MBHTE ang pumirma ng kanilang appointment papers at nanumpa bilang mga bagong kawani ng kagawaran.

Ang mass oath taking ceremony at signing of appointments ay ginawa sa Cotabato City kahapon.

Itatalaga ang mga bagong guro sa mga schools divisions ng Maguindanao I at Maguindanao II division, Marawi City, at Special Geographic Areas, kabilang na sa Higher Education at Regional Office ng MBHTE.

Binati ni MBHTE Minister Mohagher Iqbal ang mga bagong guro at non-teaching staff dahil pumasa ang mga ito sa competitive at skills-based hiring process.

Sa higit 500 mga personnel na nanumpa, 270 ay mapupunta sa Maguindanao 1 Division, higit 40 sa Maguindanao II, higit 100 sa Marawi City, higit 20 naman sa SGA habang higit 50 ang ma-aasign sa higher education at regional office.

Dumalo rin sa seremonya kahapon si BTA Member of Parliament Eddie Alih.

Sinabi ni Alih na mahalaga ang papel ng mga guro sa paghubog ng tamang pag-iisip, personalidad at taglay na katangian ng mga mag-aaral.

Hinikayat nito ang mga nasa education sector, mga magulang at iba pang stakeholders na magtulungan sa paglikha ng maayos na learning environment para sa mga mag-aaral sa BARMM.

-0-

LOCAL…

Napurnada ang pagnanakaw ng isang motor sa Koronadal matapos tumunog ang alarm nito.

Pero ayon kay alyas Froilan na  empleyado ng isang lending company sa Zulueta St, Barangay Zone IV, namukhaan nila ang tumakas na suspek sa tulong ng CCTV camera.

Ang motor kasi na pagaari ng nasabing kumpanya ay  pinutulan ng wire ng suspek habang nakaparada sa tapat nito.

Nang mamataan naman ng iba pang mga empleyado ng lending company sa isang convenient store ang suspek, humingi sila tulong sa PNP para ito maaresto.

Dagdag pa nito maaring may iba pang mga kasama ang suspek dahil isa katao pa ang nakita nilang nakamasid sa nanakawin sanang motorsiklo.

Ang arestadong suspek  na sumasailalim pa sa interogasyon ay hindi muna pinangalanan ng Koronadal PNP.

-0-

Local..

Tricycle driver sa Koronadal inutangan at tinakasan ng nangontrata sa kanyang pasahero, tulong ng PNP para mahuli ang suspek hiniling ng traffic office

Magingat sa mga mapagsamantalang mga pasahero.

Ito ang panawagan ng 67 anyos na si alyas Bebot sa kapawa nito mga tricycle driver sa Koronadal.

Ayon sa kanya matapos kasing kontratahin sa halagang P400 at umikot sa mga mall sa Koronadal inutangan siya ng P1,000 ng babaeng pasahero.

Ipinahayag nito nagpahiram siya ng pera dahil nangako ang pasahero na babayadan siya pagdating sa kanilang bahay.

Pero ayon kay Alyas Bebot matapos magpaalam sa kanya ang pasahero at pumasok sa isang mall para may bibilhin hindi na siya nito binalikan.

Kaugnay nito ipinahayag naman ni City Traffic and Management Office Chief Joy Placer na makikipagugnayan sila sa PNP.

Ito ay para makilala at mahuli ang suspek.

Maliban kasi kay Alyas Bebot nabiktima rin ng kahalintulad na modus operandi ang iba pang mga tricycle driver sa Koronadal

-0-

Local…

DOH 12 na kulang ang supply ng Human Anti-rabies vaccine may panawagan sa mga anti-rabies facilities ng mga LGU

Abot lamang sa 60 percent ng bites cases para sa mga buwan ng Abril at Mayo ang maaring mapaglaanan ng Human Anti-Rabies Vaccine ng Department of Health.

Ayon kasi kay DOH 12 Regional Director Aristides Tan, limitado sa ngayon ang supply ng DOH ng nasabing bakuna.

Paliwanag ni Tan, Ang Human Anti-Rabies Vaccine para ngayong 2023 ay bibilhin pa ng Research Institute for Tropical Medicine at ng DOH Central Office.

Kaya panawagan ni Tan sa mga Provincial Health Offices, City Health Offices at Animal Bite Centers, bumili ng bakuna bilang counterpart ng mga local government units o LGU.

Ayon kay Tan maari kasing mailipat ng buo sa mga LGU ang Human-Anti Rabbies Vaccine sa 2024.

Umapela din si Tan sa mga LGU na suportahan ang “Anti Rabies Act of 2007.”

Iniutos nito ang pagtutulungan ng Department of Agriculture, at veterinary offices ng mg LGU sa pagsagawa ng malawakang vaccination sa mga aso, pagtatag ng data base system ng mga registered , vaccinated at unvaccinated na mga aso, impounding at iba pa.

-0-

Local…

Pagpaparehistro hiniling ng National Commission of Senior Citizens sa mga senior citizens sa region 12

Magparegister sa National Commission of Senior Citizens o NCSC para makatulong sa pagbuo ng mas konkretong datus ng mga nakatatanda sa buong bansa.

Ito ang panawagan sa mga senior citizens ni NCSC Commissioner Edwin Espejo.

Ang pagpaparehistro ay maaring gawin online sa pamamagitan ng kanilang website na ncsc.gov.ph o sa pamamagitan ng pag-fill up ng Senior Citizens Form.

Layon nito na mapadali ang tulong sa mga senior citizens at magkaroon ng basehan sa kanilang mga irerekomendang programa ang NCSC.

Paliwanag ni Espejo ang ginagamit kasi nila ngayong Listahan ng DSWD ay sumasaklaw lamang sa higit sa 5.6 million na mga indibidwal na kanilang na-bench mark.

Ipinunto ni Espejo na sa datus ng PSA noong 2022 abot na sa 12 million ang mga senior citizens sa bansa.

Ayon kay Espejo inaayos na nila ngayon ang paglipat sa NCSC ng mga programa ng DSWD para sa mga nakatatanda.

Ang mga ito ay ang Social Pension for Indigent Senior Citizens at Centenarian Gift.

-0-

Local…

Pagamit ng Barangay Vehicles sa outings, magsilbi sanang aral sa iba pang mga opisyal ng Koronadal ayon kay Mayor Ogena

Binigyang diin ni Koronadal Mayor Eliordo Ogena na for official use lang dapat ang mga Barangay Patrol vehicles.

Ayon kay Ogena bagamat pinapagayan nito noon na gamitin ang mga sasakyan ng mga barangay sa mga team building activities, ito ay kanya nang nilimitahan sa ngayon.

Ipinahayag din nito na ang mga sasakyan na naka Memorandum Receipt o MR sa kanila ay responsibilidad  na ng mga barangay.

Gayunpaman ayon kay Ogena maliban sa batas na sumasaklaw sa pagamit ng barangay vehicles may mahigpit din itong paalala sa mga barangay officials.

Sa ngayon ayon kay Ogena ay hindi pa nito masabi kung ano ang magiging hakbang ng LGU matapos mag-viral sa social media ang litrato ng Barangay vehicle mula Koronadal habang nasa isang beach sa Glan, Sarangani noong Easter Sunday.

Pero ayon kay Ogena, paguusapan nila ito sa pagpupulong kasama ang mga barangay Chairman sa lungsod.

Paliwanag naman ni Carpenter Hill Barangay Chairman Carl Anthony Rubiato, pinagbigyan lamang nito ang hiling ng isang residente para maging kumportable sa byahe ang kasama nila sa beach na senior citizen.

Ayon kay Rubiato ginawa ito dahil sa human consideration.

-0-

Local..

MAY 17 PANG MGA land ambulance ang naipamahagi ng Ministry of Health at ng Bangsamoro Transition Authority o BTA members of parliament sa ibat ibang pagamutan sa rehiyon.

Ang bawat ambulansya ay nagkakahalaga ng P2.4 million at pinondohan ng Transitional Development Impact Fund (TDIF) 2021 ng walong regional legislators.

Sinabi ni BARMM health Minister Dr. Rizaldy Piang na layunin ng proyektong ito ay upang mapalakas ang pagtugon ng mga ospital at health stations sa pagligtas ng buhay ng mga Bangsamoro na may sakit.

-0-

LOCAL..

PINAGHAHANDAAN na ng MAFAR-BARMM ang posibleng epekto ng El Niño sa mga magsasaka at mangingisda sa buong rehiyon.

Batay sa anunsiyo ng PAGASA, maaaring mabuo ang El Niño sa buwan ng Hulyo, Agosto hanggang Setyembre ngayong 2023 na tatagal pa hanggang 2024.

Sa programang Alerto Bangsamoro sa DXMS RAdyo Bida, sinabi ni MAFAR-BARMM Director II Ismael Guiamel na meron silang naihandang mga programa upang mapagaan ang epekto ng El Nino sa sector ng mga magsasaka.

Pinakalayunin nito na hindi maapektuhan ng food production ng rehiyon.

Paliwanag niya na kapag umiiral ang El Nino o tagtuyot, kukulangin ang supply ng tubig na maaring makaapekto sa dami ng produksyon ng pagkain.

Bagamat mahihirapan ang taga BARMM sa magiging epekto ng El Nino, tiniyak ni Director Guiamel na sapat naman ang suplay ng bigas at hindi naman kailangang mag angkat mula sa ibang lugar.

Pinapayuhan din ng MAFAR ang mga magsasaka na magtanim ng mga pananim na makatatagal sa tagtuyot.

Malaki ang pasasalamat ng MAFAR sa mga magsasaka at mangigisda na sa kabila ng hirap ng kanilang trabaho ay tuloy ang kanilang produksyon para may sapat na pagkain ang mga Bangsamoro.