NDBC BIDA BALITA (OCT. 2, 2020)

HEADLINES:

1.   LABING ISANG MGA pasyente ng Covid ang gumaling sa Cotabato City; 11 din ang bagong nagpositibo.

2.   Koronadal Chief of Police, Lt. Col. Joefel Siason, nagbabala sa mga lumalabag sa Covid-19 minimum health protocols. 

3.   Kidapawan City LGU, bumuo na ng team para mamonitor ang mga lumalabas at pumapasok na Authorized Person Outside Residence o APOR sa lungsod 

4.   Tatlong big time drug peddler, huli sa Pikit, North Cotabato; P3.4-M na shabu nakumpiska.

5.  Sa radio Bida Kidapawan survey, marami ayaw na i-abolish ang PhilHealth. 

6.  Suspect sa pagpatay sa magkapatid na taga Maguindanao sa Pikit, North Cotabato, sumuko.

ANG DETALYE NG MGA BALITA…. SUSUNOD’

-0-

Local………………..

MAY 45 bagong kaso ng Covid-19 pa ang nadagdag sa talaan ng mga virus carrier sa Region 12.

SA pahayag, sinabi ng DOH-12 na sa 45 bagong kaso, 22 ang mula sa Gen, Santos City, may 11 sa Cotabato City, habang pito sa South Cotabato, tatlo sa Sarnaggani at tig-isa sa North Cotabato at Sultan Kudarat.

Samantala, may 27 pasyente naman ang gumaling.  Sa mga gumaling, 11 ang mula Cotabato City, pito sa Souith Cotabato, at lima sa Gen.Santos City habang tig dalawa sa North at Sultan Kudarat.

Sa kabu-uan, abot na sa 1,489 ang total confirmed cases sa Region 12.  Isa ang nasawi kahapon kayat abot na sa 36 ang total death statistics ng rehiyon.

-0-

Local………………..

SA BARMM, may 23 bagong kaso ng Covid-19 ang naitala ng Ministry of Health.

Sinabi ni acting health minister Dr. Amirel Usman sa panayam ng Radyo Bida na umaabot na ngayon sa 1,176 ang total number of Covid-19 patients sa buong rehiyon.

Lanao del Sur at Marawi ang nananatiling may maraming kaso na 643 kahit naghingpit na ang mga otoridad habang ang Maugindanao ay may 164.

Muling iginiit ni Dr. Usman ang pagsunod ng lahat sa minimum health protocols upang malabanan ang Covid-19.  Hindi pa aniya tapos ang laban, ni hindi pa nga nangangalahati ang kampanya upang talunin ang Covid-19.

-0-

Local………………..

Arestado ang isang suspek na lalaki sa inilunsad na Drug Buy Bust Operation ng PNP sa pangunguna ni Police Mahor Theng Bacal, alas kwatro ng hapon sa Tamse Road, Barangay Poblacion 4, Cotabato City.

Nakilala ang suspek na si SALAHUDIN SANDANGAN taga Purok Lumayon, Poblacion Mother.

Ayon kay Major Bacal, isang linggo din nilang minanmanan ang suspek hanggang sa mahuli ito makaraan nyang makatransaksyon at pagbentahan ang isang myembro ng PNP na nagpanggap na buyer.

Nakuha sa suspek ang dalawang sachet ng pinaghihinalaang shabu at ang ginamit na buy bust money sa operasyon.

-0-

Local..

PORMAL NANG NAI-TURNOVER ng Army at PNP sa Datu Piang, Maguindano ang shabu at paraphernalia sa PDEA na unang nadiskubre ng MILF sa isang inabandonang pumpboat sa Rio Grande de Mindanao.

Ang shabu, na ibinigay ng MILF sa 57^th Infantry Battalion, ay ipinaabot naman sa mga tauhan ng PDEA sa isang seremonya kahapon.

Ang shabu ay nagkakahalaga ng P54 libong piso na nakita ng MILF sa isang pumpboat na iniwan ng mga suspected drug courier.

Police Major Israel Bayona, Datu Piang municipal police chief, na posibleng iniwan ng mga suspect ang shabui nang Makita nila ang nagpapatrolyang element ng MILF sa Barangay Kalipapa, Datu Piang.

-0-

local..

Sumuko sa 108th Base Command ng MILF ang tatlong suspek sa pamamaslang sa magkapatid na sa Pikit, North Cotabato noong Sabado.

Ayon kay 108th Base Command Commander Hadji Bayan ang mga sumukong suspect na sina Sardin Mudali, Aladin Ali Bayah at Gapor Balabagan Datungan at inamin na sila ang pumatay sa magkapatid na lalaki at babaeng nurse.

Bibili sana ng Yamaha NMAX na motor ang mga biktima sa Pikit subalit kinuha ng mga suspect ang kanilang dalang pera at silay pinatay.

Ayon kay Bayan, ipinag-utos niya sa mga tauhan ng MILF na tumulong sa PNP sa pagtugis sa mga suspect. Sa takot, ang mga suspect ay sumuko.

Nasa kostudiya ngayon ni Kumander Hadji Bayan ang tatlo at pinagpapasyahan pa kung kailan ituturn-over sa pamahalaan.

Handa naman ang pamilya ng dalawang biktima na magsampa ng kaso sa mga suspek.

-0-

Isinagawa kahapon sa bayan ng Upi, Maguindanao ang Harvest Festival na pinangunahan ng Ministry of Agriculture, Fisheries and Agrarian Reform o MAFAR BARMM.

Sa panayam kay MAFAR Minister Dr. Mohammad Yacob, umaabot sa 11 hectares ang inani para sa Rice Seed Production sa Barangay Blensong at kalahating ektarya naman ng Sorghum sa Barangay Mirab na kauna unahan sa rehiyon.

Ayon pa kay Minister Yacob,pinapalakas ng ahensiya ang pagproduce ng quality seeds upang dumami at  hindi na kinakailangan pang umangkat sa ibang rehiyon.  

Tinutulungan din nito ang mga seed growers sa pamamagitan ng pagbibigay ng magandang binhi ng palay,abono at tinuturuan din ang mga ito ng modernong pamamaraan at teknolohiya.

-0-

TINGOG MINDANAO RADIO ALLIANCE REPORTS 

SA DAVAO CITY - Makakatanggap ng tablet ang isang daang mga mahihirap na mag-aaral mula Davao City LGU.

Ito ay inisyatiba ni Mayor Sarah Duterte Carpio upang makatulong sa mga mahihirap na mag-aaral.

Dagdag aniya ito sa na nauna nang 300 laptop na naipamahagi na ng City LGU sa ibat ibang pampublikong paaralan sa Davao.

-0-

CAGAYAN DE ORO CITY – Inamin ni City Mayor Oscar Moreno na nangunguna ngayun sa boung Northern Mindano ang CDO sa may pinakamaraming kaso ng COVID 19.

Sinabi din ng alkalde na mayroon na ngayong 28 na mga pulis sa Police Regional Office 10 o PRO-10 ang positibo sa COVID-19.

-0-

SA ZAMBOANGA DEL SUR, sinabi ni Army 547th Engineering Battaion commander Colonel Emerito Pineda na ang ginagawang kalsada ng Army engineers ay nagpahina sa movement o galaw ng mga rebeldneg NPA sa lalawigan.

Dahil maayos na ang kalsada, ayon kay Colonel Pineda, naipaparating na ng gobyerno ang basic services sa mga lugar na may impluwensya ang mga NPA.

-0-

SA MARAWI CITY at Lanao del Sur, ipinatutuapd na ngayon ang curfew at sinuman ang lalabag ay makukulong na, pagmumultahin pa ng P1,000.

Alinsunod ito sa ipinalabas na direktiba ng provincial at city inter-agency task force on Covid-19.

SA Lanao del Sur, ang curfew ay magsisimula alas 8:00 ng gabi hanggang 4:30 ng medaling araw.  Sa Marawi City, ang curfew ay mula 6 p.m. hanggang 4:30 a.m.

Lanao Sur at Marawi kasi ang may pinakamaraming COVID-19 positive sa buong rehiyon ng BARMM.

-0-

Planong pag-abolish ng Philhealth, umani ng samut-saring reaksyon sa mga mamamayan ng Kidapawan City

Sa kabila ng umano’y korapsyong kinasasangkutan ng ilang matataas na opisyal ng Philippine Health Insurance Corporation o Philhealth, umaasa pa rin ang mga mamamayan sa Kidapawan City na maitutuwid ang sistema ng ahensya.

Sa panayam ng Radyo BIDA sa ilang mga mamamayan ng lungsod, karamihan sa kanila ay tutol na buwagin ang Philhealth dahil may malaking tulong naman ito sa kanila lalo na ngayong panahon ng pandemya.

Para kay Alyas loy isang senior citizen, simula nang ito’y nagretiro sa kanyang trabaho sa philhealth na lamang ito umaasa lalo na kung magkasakit at isa anya sila sa mga sector ng lipunan na lubhang maapektuhan.

Panawagan naman ni Alex kay Pangulong Rodrigo Duterte na magsagawa pa ng mas malalimang imbestigasyon dahil para sa kanya isa ito sa maganda sanang programa ng pamahalaan kung maayos lamang ang naging pamamalakad.

Tutol din si Misis She ng isang 4P’s beneficiary na buwagin ang Philhealth bagkus ay asyusin na lamang kanilang sistema dahil sa malaki naman ang naitutulong ng ahensiya sa kanya maging sa kanyang pamilya. 

-0-

LOCAL...

Kidapawan City LGU, bumuo na ng Compliance Detection Team para mamonitor ang mga lumalabas at pumapasok na Authorized Person Outside Residence sa lungsod

Dahil sa hindi maaring malimitahan ang paglabas at pagpasok ng mga Authorized person outside residence sa North Cotabato tulad na lamang ng mga nagtatrabaho sa ibat-ibang National Line Agencies, bumuo ng Compliance Detection team ang Kidapawan City Local Government Unit.

Sinabi ni City Information Officer Atty. Jose Paolo Evangelista, layon nitong mamonitor ang kalagayan ng mga APOR lalo na kung may travel history sa labas ng Cotabato Province at galing sa high risk areas ng COVID-19.

Ang magiging trabaho ng Detection team ay makikipag-ugnayan sa ibat-ibang National Government Line agencies na may opisina sa lungsod at alamin ang kanilang travel exposure kabilang na rin dito ang mga ikinokonsiderang APOR na nagtatrabaho sa Private establishments.

Kung makitaan o makaramdam ng sintomas ng sakit tulad ng paglagnat, ubo, sipon at pagsusuka ay agad na ikokonsiderang Person Under Monitoring o PUM. Ito’y makaraang maiulat na nagpositibo sa COVID-19 ang tatlong mga mangagawa ng GSIS- Kidapawan kung saan isa sa kanila ay taga lungsod.

Hiling naman ng opisyal ang publiko lalo na ang mga mamamayan ng lungsod na makipagtulungan sa BHERT at CESU upang hindi na madagdagn pa ang bilang ng confirmed positive case at maiwasan na rin ang local transmission case.

-0-

LOCAL...

Medical Frontliner na taga Midsayap, North Cotabato, nagpositibo sa COVID- 19

Kinumpirma ng Department of Health o DOH Soccksargen Region na nadagdagan pa ng isa ang bilang ng COVID- 19 cases sa North Cotabato. Batay sa ulat, ang pasyente ay 47 years old na babae, nurse sa Dr. Amado Diaz Foundation Provincial Hospital. Itinuturing din siyang high risk person matapos makasalamuha si Patient 120 noong September 23.

Nakaramdam ng flu like symptoms ang pasyente dahilan para isailalim sa swab testing. Si patient 120 na siyang may direktang contact sa healthcare frontliner na nagpositibo sa COVID- 19 ay isang 66 years old na babae mula sa bayan ng Pigcawayan kung saan na unang naconfine sa ospital kung saan nagtatrabaho ang nasabing nurse.

Sa ngayon, mayroon na lamang mild symptoms ang pasyente, on stable condition at nakaisolate na para sa 14 day quarantine rule.

-0-

LOCAL..

Hindi na nakapalag pa ang tatlong drug dealers makaraang mahuli sa isinasagawang anti-illegal drug operation sa Barangay Poblacion, Pikit, North Cotabato pasado alas 4:00 ng hapon kahapon.

Sa ulat ng mga pulis, nakilala ang mga suspek na sina Maribel Enansaon Carillo, Rahib Tingtingn Malingco at Fahad Odasan Abdullah na residente ng bayan. Isinasagawa ang buy-bust operation sa ng Philippine Drug Enforcement Agency o PDEA 12, katuwang ang Pikit PNP at 90th Infantry Battalion ng Philippine Army.

Nang i-abot na ng mga suspek ang shabu sa asset ng PDEA-12 ay dito na sila hinuli. Narekober sa mga suspek a bag na naglalaman ng sampung mga malalaking pakete ng shabu na tinatayang may 500 grams na nagkakahalaga ng P3.4M, buybust money, isang kalibre.45 na pistola, mga bala, isang cellphone at mga personal na gamit.

Ayon sa PDEA-12, sangkot umano sa large scale illegal drug trade ang mga nahuling suspek. Sa ngayon, kulong na ang mga suspek sa custodial facility ng Pikit PNP at sasampahan ng karampatang kaso sa korte.

Samantala sa Makilala North Cotabato ay arestado rin sa drug operation ang isang magsasaka na kabilang sa Drug Priority Target List sa operasyon ng Makilala PNP alas 2:30 kaninang madaling araw sa Barangay Dagupan. Kinilala ang suspek na si Manuel Geverola Soria Jr Alias Jun Jun Soria, 31 anyos, magsasaka na residente ng nasabing lugar.

Sa nasabing operasyon, ay nakuha mula sa suspek ang walong sachet ng pinaghihinalaang shabu. Nakuha rin mula sa kanya ang isang ballpen case na may lamang shabu na tinatayang nasa 2, 000 pesos ang halaga. Sa ngayon ang suspek ay nakapiit na sa custodial facility ng Makilala PNP.

-0-

High school student huli matapos magnakaw sa isang mall sa Kidapawan City

Kulungan ang bagsak ng isang mag-aaral matapos magnakaw sa isang sikat na mall sa Kidapawan City pasado alas tres ng hapon kahapon.

Kinilala ang suspek na si alyas Jona, 18-anyos, estudyante na residente ng Sitio Maligaya, Brgy Magsaysay ng lungsod. Ayon sa ulat ng Kidapawan City PNP, mismong guard ng naturang mall ang nagdala sa nasabing dalaga sa himpilan ng PNP matapos maaktuhan na pinasok sa dala-dala nitong mga paper bag ang ninakaw na mga items.

Narekober mula sa nasabing suspek ang iba’t-ibang items gaya ng groceries, cosmetics products, mga damit, kitchen items at mga pagkain. Abot naman sa humigit 6,000-pesos ang kabuuang halaga ng ninakaw ng nasabing estudyante. Sa panayam ng Radyo Bida sa nasabing dalaga, napag-utusan lamang umano ito at pinagbantaan na kung hindi nito gagawin ang krimen ay papatayin umano ito.

Nasa custodial facility na ngayon ng Kidapawan City PNP ang suspek at nakatakdang sampahan ng kaso ngayong araw. NDBC BIDA BALITA

-0-

LOCAL...

Mula sa mga lalawigan ng Sultan Kudarat, Sarangani, General Santos City at Cotabato City ang mahigit 600 sa unang batch ng mga contact tracer ang na-hire ng Department of the Interior and Local Government o DILG.

Ang mga ito ay nakapasa sa initial screening process at na-qualify para sumailalim sa virtual Pre-deployment Training Orientation noong September 29. Ayon naman kay DILG 12 Regional Director Josephine Leysa, nagsasanay na rin ngayon ang mahigit walong daan pang second batch ng mga contact tracer sa rehiyon. Mula naman ang mga ito sa Cotabato Province at South Cotabato.

Sinabi ni Leysa na ang mga ito ay magsisilbing myembro ng contact tracing team o CTT sa loob ng tatlong buwan. Nauna nang sinabi ni Leysa na ang Soccsksargen ay nangangailangan ng mahigit 1,500 na mga contact tracer.

Ayon kay Leysa malaki ang magagawa ng mga contact tracer para sa pagkakaroon ng pasko na ligtas sa COVID-19. Para matiyak ang kanilang kaligtasan nagbigay naman ng hygiene kits para sa mga contact tracer si Deputy Speaker for Mindanao at South Cotabato Second District Congressman Ferdinand Hernandez.

Sinabi Leysa na malaking tulong ang mga hygiene kits sa mga contact tracer na ipadadala sa iba’t ibang lugar sa rehiyon sa lalong madaling panahon.

-0-

LOCAL..

Sarangani Provincial Government magbibigay ng mahigit 8,000 mga Radyo para sa Radio-Based Instruction na pagaaral ng mga estudyante sa new normal

Mapapakinabangan ng mga estudyante sa Sarangani Province na magaaral sa pamamagitan ng Radio-Based instruction ang mga Radyo na ibibigay ng provincial government Ito ay bilang suporta na rin ng lokal na pamahalaan sa Radio-Based Instruction .

Ito ay isa sa mga learning modalities o pamamaraan ng pagtuturo na ipatutupad ngayong may COVID-19 pandemic. Kaya ayon kay DepEd Sarangani Curriculum and Instruction Division Chief Donna Panes, ang kailangan lamang i-imprinta ng mga guro ang learning activity sheets o LAS. Ito ay mas matipid kumpara sa printing ng mga self-learning modules.

Sinabi din ni Panes na sinanay na sa pag-imprinta ng LAS ang mga guro sa mga distrito ng Deped sa Sarangani. Ang mga radyong ipamimigay sa mga estudyante ay may ka kasama ding flash drive na naglalaman ng mga na-record nilang aralin.

Kaugnay nito sinabi ni DepEd Sarangay Schools Division Superintendent Gildo Mosqueda na maaring ulit-ulitin ng mga estudyante ang kanilang aralin hanggang sa ito ay kanilang maintindihan.

Maliban sa mga radyo mula sa provincial government ang Deped Sarangani ay bibili din ng mahigit 3,500 na mga radyo. Ito ay para naman sa mga eskwelahan na karamihan sa mga estudyate ay mga indigenous people o IP. Ang Sulong Kabataan Program sa pakikipagtulungan sa Sangguniang Kabataan ay nakalikom din ng pondo para pambili ng radyo sa tatlong pinakamalayong eskwelahan sa Sarangani Province.

-0-

LOCAL...

Nagsimula ng kanilang Patient Transport and Technical Decontamination Training ang mga COVID-19 frontliner sa Koronadal City. Kinabibilangan ang mga ito ng mga kasapi ng Bureau of Fire Protection o BFP, Barangay Peacekeeping Action Teams o BPATS at Barangay focal persons sa lungsod.

Layun ng nasabing pagsasanay na madagdagan ang kaalaman ng mga first responder sa pagtugon sa pangangailangan, pagsundo at paghahatid sa isolation o quarantine facilities ng mga suspected o kumpirmadong may COVID-19.

Itinuturo din sa mga participant ang tamang pamamaraan ng decontamination para maprotekahan laban sa nakakahawang virus ang mga ito.

Kaugnay nito ipinahayag ni Koronadal Acting Fire Marshall Senior Fire Inspector Jonathan Gazo na mahalaga na matiyak ang kaligtasan ng mga first responder laban sa COVID-19.

Ito ay para sa tuloy-tuloy na pagbibigay ng serbisyo ng mga ito. Kaugnay nito pinasalamatan naman ni Koronadal Mayor Eliordo Ogena ang mga kasapi ng BFP dahil sa biente kwatro oras na dedikasyon sa pagtupad ng kanilang tungkulin ngayong may pandemya sa COVID-19. Tiniyak din ni Ogena ang suporta ng lokal na pamahalaan ng Koronadal sa BFP.

-0-

LOCAL...

Seryoso ang Koronadal City PNP sa kanilang panghuhuli sa mga lumalabag sa COVID-19 health protocol. Ito ang babala sa mga mamamayan ng lungsod ni Koronadal Chief of Police, Lieutenant Colonel Jofel Siason.

Patunay dito ayon kay Siason ang pagpapasara nila sa isang bilyaran sa Abad Santos Street sa Barangay Zone III. Kasunod ito ng pagsumbong ng isang concerned citizen na paglabag sa physical distancing ng mga mamamayan sa loob nito. Pero nang mamataan ang paparating na mga pulis, kanya- kanya namang takbo palayo ang mga naglalaro sa nasabing bilyaran.

Sa pinakahuling datus ng Koronadal PNP mula September 22 hanggang 28, nakahuli sila ng 106 na mga health protocol violator. Pinakamarami na 31 sa mga ito ay lumabag sa physical distancing, tig 27 ang nahuling angkas ng motorsiklo, at lumabag sa curfew, 20 ang mga walang suot na face mask at isang ang nasa kalye na walang suot pang-itaas.

Kaya panawagan ni Siason sa mga mamamayan, para hindi nabigyan ng tikent, mapatwan ng kaukulang multa at makasuhan sundin ang health protocol lalo pa at patuloy pa rin ang banta ng COVID-19. 

-0-

LOCAL..

Dairy Production at Marketing project ipinatatayo sa tulong ng Philippine Rural Development Program ng DA sa Polomolok, South Cotabato

Sinimulan na ng provincial government ng South Cotabato ang konstruksyon ng mahigit 47 million pesos na dairy production, processing and marketing project sa bayan ng Polomolok. Ang proyekto ay pinondohan naman ng Philippine Rural Development Program o PRDP ng Department of Agriculture.

Ayon kay Provincial Planning and Development Office Project Development Officer Marites Tanseco, saklaw din ng proyekto ang konstruksyon ng pre-lactating facilities, cow shed, milking parlor, calves pen at quarantine facilities. Nangunguna sa konstruksyon ng mga ito ang Unified Engineering Workers Multi-Purpose Cooperative o UEWMPC sa Polomolok.

Ang pondo para sa nasabing proyekto ay hiniling mismo ng UEWMPC sa DA sa pamamagitan ng PRDP. Dinagdag din ni Tanseco na nabili na ng pamahalaang panlalawigan ang ilang mga kinakailangang equipment. Ang nasabing proyekto ayon kay Tanseco ang pinakamalaking naaprubahan ng PRDP. Ito rin ang pinakaunang dairy production project sa Mindanao na ipatatayo sa pakikipagtulungan ng DA at lalawigan sa National Dairy Authority o NDA.

-0-

NATIONAL NEWS………………….

Mahigit 2,000 ang panibagong kaso ng Coronavirus Disease o COVID-19 sa Pilipinas.

Dahil diyan, umaabot na sa 314,079 ang confirmed cases ng nakakahawang sakit sa bansa. Sa nasabing bilang, 54,294 ang aktibong kaso.

Nasa 59 ang napaulat na nasawi.

Dahil dito, umakyat na sa 5,562 ang COVID-19 related deaths sa bansa.

Kahapon, may 771 pasyente naman ang gumaling pa sa bansa kayat umakyat na sa 254,223 ang total recoveries ng COVID-19 sa Pilipinas

-0-

NATIONAL…

Nirerespeto umano ni Pangulong Rodrigo Duterte ang desisyon ng mga mambabatas na ibasura ang alok na pagbibitiw ni Speaker Alan Peter Cayetano noong Miyerkules bilang lider ng Kamara.

Inihayag ito ni Presidential Spokesperson Sec. Harry Roque sa press briefing kahapon matapos nitong kumpirmahin ang muling pagkikita ng Pangulo at ni Cayetano sa Malakanyang noong Miyerkules ng gabi.

Kasama ni Cayetano si Deputy Speaker Bro. Eddie Villanueva, Sen. Pia Cayetano at ang misis nitong si Cong. Lani Caye­tano.

Nasa pulong din si Sen. Bong Go.

Ayon kay Roque, nire­respeto ni Duterte ang desisyon ng mga mambabatas at kung magkaroon man ng panibagong desisyon sa hinaharap ay hindi siya makikialam.

Pinahayag din ni Roque na sa kanyang palagay ay tapos na ang kontrobersiya tungkol sa House leadership batay sa ginawang pagbasura ng Kamara sa pagbibitiw ni Cayetano. “I believe the House controversy is over”.

NDBC NATIONAL BALITA EXPRESS ……………….

• Pinasalamatan ni Marinduque Rep. Lord Allan Jay Velasco si House Speaker Alan Peter Cayetano sa ginawa nitong pagkumpirma sa kanyang privilege speech ang napag-usapan nila sa pagitan ni Pangulong Rodrigo Duterte.
• BREAKER
• Pilipinas pang-20 na sa mga bansa sa mundo na may pinakamaraming kaso ng COVID-19
• BREAKER
• PNP, susunod sa LGU guidelines sa pagbubukas ng industriya ng turismo
• BREAKER
• Mga pulis na tinamaan ng COVID-19, lagpas 6,000 na
• BREAKER
• Halos kalahating milyong OFWs, apektado ng COVID-19 pandemic – DOLE
• BREAKER
• Kagat ng lamok at iba pang insekto ‘di nagdadala ng COVID-19, ayon sa DOH.
• BREAKER