NDBC BIDA BALITA (March 22, 2023)

HEADLINES

1   FASTING MONTH o Ramadan, bukas na magsisimula, ayon sa BARMM Darul Ifta

2   SA SENTRO NG POLOMOLOK, mga naka motorsiklo bawal gumamit ng helmet kasunod ng serye ng pamamaril

3.  SA KIDAPAWAN, balik na ang NO HELMET, NO TRAVEL policy; mga lalabag na motorcycle driver, pinagsabihang may mabigat na parusa at multa

4   PAGPATAY sa barangay kapitan ng Datu Hofer, Maguindanao Sur, pulitika ang dahilan, ayon sa PNP 5   PARING KATOLIKO, napagkamalang may dalang salvage victim sa sasakyan, pinara ng mga police, pinababa at pinabuksan ang kargang Santo Entierro.

6   MAGSASAKA sa Polomolok, naaresto at nakunan ng P1.6-million na halaga ng shabu

7   KAWANI ng Dept of Agriculture 12, patay sa vehicular crash sa Tantangan, South Cotabato

8   ESTUDYANTE, patay sa pamamaril sa Cotabato City kagabi

SA ATING PAMBUNGAD NA BALITA…

LOCAL…

BUKAS NA MAGSISIMULA ang Ramadan o isang buwang puwasa ng mga mananampalaya ng Islam.

Kagabi, idineklara ng BARMM Darul Ifta, sa pamamagitan ni deputy Mufti Abdulrauf Guialani, na hindi nakita o nasilayan ang crescent moon kaya idineklara na ang fasting month ay magsisimua sa March 23, bukas, Hwebes.

Nasa ikasiyam na buwan ng Islamic Calendar, ang Ramadan ay isa sa mga sagradong panahon para sa mga Muslim.

Sa loob ng 30 araw, ang mga Muslim ay inaasahang tutupad sa kautusan na huwag kumain o uminom ng tubig sa araw at maari lang kumain kung gabi at madaling araw.

Sa panahon na ito ay inaasahan ang mas maraming panahon ang gagawin sa pagdarasal, pagbabasa ng Koran at pakikipagkapuwa tao.

-0-

LOCAL..

Binaril ng hindi pa nakikilalang suspect ang isang estudyante sa Cotabato City kagabi.

DEAD ON ARRIVAL sa ospital ang biktimang si John Carlo Quezon 20 years old makaraang pagbabarilin 8:20 kagabi

Sinabi ni Cotabato City Police Station 1 commander Major John Vincent Bravo inaayos lang ng biktima ang kanilang water vendo machine sa Doña Theresa Street, Poblacion 3, Cotabato City alas 8 ng gabi.

Dumating daw ang mga suspect at binaril ang biktima habang ito ay nakatalikod.

Nakuha sa crime scene ang dalawang basyo ng caliber 9mm pistol.

Inaalam pa ng PNP ang motibo at pagkakakilanlan ng suspek.

Abot na sa 14 katao ang biktima ng pamamaril sa lungsod mula Enero ngayong taon.

-0-

Local..

Dalawang parliamentary districts sa SGA area, isinusulong sa BTA.

ANG PAGKAKAROON ng dalawang parliamentary districts ay inihain sa Bangsamoro Transition Authority o BTA ni Member of the Parliament Mohammad Kelie Antao bago ang adjournment ng kanilang sesyon.

Ang Parliament Bill No. 122, na naglalayong magkaroon ng magkaibang kinatawan sa BTA Parliament ang 63 SGA barangays ng BARMM.

Sinabi ni Antao na ang pagkakaroon ng dalawang distrito sa SGA ay mahalaga upang mabigyang ng kinatawan ang mga nasa nasabing barangay para tugunan ang kanilang mga pangangailangan.

Nakasaad sa Bangsamoro Organic Law na maaaring magkaroon ng redistricting upang masiguro ang patas na representasyon ng lahat sa parlyamento.

Ang redistricting, merging, o pagtatag ng parliamentary districts ay ibabase sa dami ng populasyon, karagdagang probinsya, lungsod o bayan at geographical areasna magiging bahagi ng Bangsamoro territorial jurisdiction.

Sa ilalim ng naturang panukala, ang first parliamentary district ay kinabibilangan ng 33 barangays na may kabuuang populasyon na abot sa 103,233.

Habang 29 barangays naman sa second parliamentary district ay may combined population na 112,210 katao.

Sinabi ni Antao na ang pagpasa sa naturang proposed bill ay makakatulong  sa social and economic growth ng rehiyon.

Kasama ni Antao sa isinusulong na panuka si MPs Mohagher Iqbal, Atty. Lanang Ali, Jr., at Engr. Aida Silongan.

-0-

LOCAL

SA ISINAGAWANG peace forum sa pangunguna ni Buldon Mayor Pahmia Manalao katuwang ang 1st Marine Brigade, MBLT-5, Army's 6th Civil Military Operations Battalion at MPS-Buldon, pinag usapan ang pagpapaigting ng kapayapaan sa lugar.

Upang makamit ito ay kailangang sugpuin ang mga communist groups tulad ng New People's Army o NPA.

Sinabi ni First Sgt. Norman Pandian, representative mula sa 6th Civil Military Operations Battalion ng 6ID, napaloob sa Executive Order No. 70 ng national plan to end local communist armed conflict ang paghikayat sa mga grupo na ito na magbagong buhay at sumuko sa pamahalaan.

Dumalo sa programa ang dating NPA member na si Noel Legazpi, kung saan ibinahagi niya ang hirap na dinanas niya noong kasapi pa siya ng naturang grupo.

Kaugnay nito, hinihikayat niya ang NPA members at ibang terrorist group na sumuko at magbagong buhay dahil handang tumulong ang pamahalaan.

Present din sa peace forum ang mga kapitan mula sa barangay Minabay, Karim, Piers, at Dinganen.

Samantala pinalalakas din sa bayan ang rido settlement program.

-0-

Local…

Barangay kapitan sa Cotabato City, sinsuspende ng Sangguniang Panglungsod

Pinatawan ng mula anim hanggang isang taong suspension ng Cotabato City Sanggunian Panglungsod si Barangay Rosary heights 1 Chairman Hervy Emberga dahil sa reklamong isinampa ng kanyang tatlong barangay kagawad.

Resulta ito ng ginawang imbestigasyon ng SP laban sa reklamong unauthorized absences at simple misconduct.

November 4, 2022 natanggap ng SP ang reklamo.

Ilan sa reklamo ay may kinalaman sa pagliban nito sa trabaho ng 15 days na walang pahintulot. Sa kanyang paliwanag, may banta umano sa kanyang buhay pero hindi ito napatunayan dahil sa kawalan ng sapat na ebidensya.

Pangalawa ay ang simple misconduct matapos nitong sabihan ng mga katagang "mga kawatan din kayo" ang kanyang mga kagawad habang nasa barangay session.

Ang suspension order ay iginawad ng city council na umupo bilang committee of the whole.

Si Chairman Emberga ay pangatlo na sa mga sinuspende ng city council dahil sa mga kasong administratibo.

-0-

Local…

Dead on arrival sa ospital ang driver ng isang motor na nasangkot sa vehicular crash sa Tantangan, South Cotabato.

Kinilala ng Tantangan PNP na pinamumunuan ni Pol Maj. Randy Apostol ang biktima na si Vivencio Beljot Jr, 50 anyos, kawani ng Department of Agriculture 12 at nakatira sa Barangay Tina, Tacurong City, Sultan Kudarat.

Ang biktimang si Beljot na pauwi na sana sa Tacurong ay agad na binawian ng buhay sanhi ng tinamong malubhang mga sugat.

Ito ay matapos maka-head on collision ng minamanehong motor ang kasalubong na pick-up truck sa national highway barangay Poblacion, Tantangan.

Kinilala naman ng PNP ang driver ng pick-up truck na nakasalpukan ng motor ng biktima na si Rodolfo Villanueva Jr, 36 anyos, taga Barangay Palkan, Polomolok, South Cotabato.

Nagpapatuloy pa ang imbestigasyon ng Tantangan PNP sa naganap na vehicular crash.

-0-

Local…

Arestado sa anti-illegal drug operation ng mga pulis ang isang magsasaka sa Polomolok, South Cotabato.

Kinilala ng Polomolok PNP na pinamumunuan ni Pol. Lt. Col. Joseph Forro III ang suspect na si Rey Caspillo, alias “Nonoy” 36 anyos at nakatira sa Bo. 3, Barangay Rizal, Banga, South Cotabato.

Si Caspillo ay nahuli ng joint team ng Regional Police Drug Enforcement Unit 12, Regional Intelligence Division 12, Regional Special Operatives Group 12, Gensan PNP at Polomolok PNP sa Barangay Glamang, Polomolok.

Ito ay matapos umanong magbenta ng dalawang mga sachet ng suspected shabu sa nakunwaring buyer.

Nakumpiska din ng mga pulis kay Caspillo ang lima pang malalaking sachet ng suspected shabu.

Ayon sa Police Regional Office 12 ang mga ito ay nagkakahalaga ng higit sa P1.7 million.

Nakuha din ng mga pulis kay Caspillo ang P1,000 marked money at 35 piraso ng boodle money na ginamit sa kanilang drug buy-bust operation.

Ang arestadong magsasaka ay kakasuhan ng Polomolok PNP ng paglabag sa Comprehensive Dangerous Drugs Act.

-0-

Local…

Court of Appeals nanindigan na hindi sakop ng environment code ng South Cotabato ang large scale mining operation sa lalawigan

Epektibo lamang sa small scale mining operation at hindi sa large scale mining ang Environment Code ng South Cotabato.

Kaya ayon sa Court of Appeals o CA walang hurisdiksyon ang South Cotabato provincial government na harangin ang large scale mining operation ng Saguitarius Mines Inc. o SMI sa bayan ng Tampakan.

Ito ang hatol ng CA sa petisyon ng mga pro-mining groups na kumukwestyon sa legalidad ng nasabing ordinansa.

Sa desisyon nito noong August 22,2022 na ngayon lamang naisapubliko, bagama’t idineklarang valid ng CA ang Section 22 ng Environment Code na nagbabawal ng open pit mining, ito ay limitado lang sa small scale mining operation.

Matatandaan na noong nakaraang taon nagtagpo pa sa harap ng South Cotabato provincial capitol sa Koronadal ang mga nag-rally na pro at anti-mining groups.

Nabigo rin noon ang Sangguniang Panlalawigan na tanggalin ang probisyon ng open pit mining sa environment code matapos ito i-veto ni Governor Reynaldo Tamayo Jr.

-0-

Local…

No Helment No Travel Policy sinususpinde sa barangay Poblacion, Polomolok para agad na makilala ang  mga masasamang loob, ayon sa PNP

Ipinagbabawal muna ngayon ng pulisiya ang pagsusuot ng helment sa Barangay Poblacion, Polomolok, South Cotabato.

Layon nito na madaling makilala ang mga kriminal na may masamang balak sa lugar.

Pero nilinaw ni Polomolok Chief of Police Lt. Col. Joseph Forro III na mariin pa ring ipinatutupad ang “No Helment, No Travel Policy” sa national highway sa nasabing bayan.

Ayon kay Forro sa ngayon ay ginagawa ng PNP ang lahat para mapanatili ang kaayusan at katiwasayan sa Polomolok.

Dagdag pa nito isa sa kanilang ipatutupad ang pagpapaigting ng kanilang deployment plan.

Ito ay sa pamamagitan ng paghingi ng dagdag na mga police personnel sa kanilang higher headquarters.

Ipinahayag ito ni Forro kasunod ng pagbaril noong Byernes sa staff ni Polomolok Mayor Bernie Palencia na si Rayolite Balili ayon sa kanya ay maaring politically motivated.

-0-

Local..

Pagpapalakas ng local production at dagdag kita  ng mga magsasaka at mangigisda isinusulong ng Regional Management Committee ng DA 12

Palakasin ang local production at pataasin ang income ng mga magsasaka at mangingisda.

Ito ang napagusapan sa pagpupulong sa Koronadal ng mga kasapi ng Regional Management Committee o RMC ng DA 12.

Ayon sa DA 12 na pinamumunuan ni OIC Regional Director Sailila Abdula maari itong maisakuparan sa pamamagitan ng clustering at consolidation ng mga magsasaka at mangingisda sa maliliit na grupo.

Ito ay upang mas mapakinabangan ang patuloy na pagusad ng ekonomiya ng bansa at mapabilis din ang development sa mga clustered areas.

Bago pa man ito, pinangunahan din ni Abdula ang orientation sa bagong hired personnel sa ilalim  ng Rice Program’s Registry  System for Basic Sectors in Agriculture.

Pinaalahanan ni Abdula ang mga ito na pagsilbihan ang mga magsasaka na may sinseridad at tiyakin ang epektibong pagpapatupad ng mga programa ng DA para na rin sa katuparan ng kanilang mandato sa agriculture sector.

-0-

Local…

Bilang interbensyon, patuloy ang rido settlement ng Local Government Unit at iba pang ahensya ng pamahalaan upang matuldukan ang naitalang mga pamamaril sa bayan.

Sinabi ni Pikit town chief of Police Lt. Col John Miredel Calinga, sa pamamagitan ng ministry of peace and order and safety sa BARMM Government ay tutulong na rin sa agarang pagresolba ng mga kasong ito.

Sa pagsisimula kasi ng taong 2023, nasa anim na ang naitalang shooting incident cases kung saan karamihan dito ay ang dahilan rido o personal grudge.

Halos isang buwan na sanang mga walang naitala pero nakapagtala nanaman ang bayan ng panibago kung saan CAA member ang biktima at nasugatan.

Kanya ring sinabi na pumumunta na ang LGU at iba pang ahensya ng pamahalaan sa bawat barangay ng bayan lalo na ang dati ng may engkwentro ng magpamilya lang rin.

-0-

Local…

Wala ng malalaking isda na namonitor ang PNP na nag-ooperate ng illegal drugs sa Carmen, North Cotabato.

Ito ang kanyang kinumpirma matapos na ring maaresto ang higit kalahating halaga ng shabu sa bayan pero nilinaw niyang hindi dito ibabagsak ang malaking halaga ng droga.

Sa ngayon naman, mas pinalalakas pa ang kampanya laban sa illegal drugs, lahat ng operasyon mula sa user, pusher at iba pa.

Ayon kay Carmen PNP Chief Police Lt. Col Ray Salgado, hindi naman sinabi ng police official kung saan pa sa ibang lugar sa North Cotabato binabagsak ng naunang naarestong drug suspect na taga Sultan Kudarat.

-0-

Local…

Na wow mali ang pulis sa checkpoint matapos na mapagkamalan ang pari na may isinasakay na salvage victim sa kanyang sasakyan.

Sa facebook post ni Rev. Father Jonel Peroy, DCK na siyang Parish Priest ng New Cebu President Roxas, ibinahagi nito ang kanyang “Funny Experience” sa social media.

Sabi sa kanya ng pulis; Murag patayng lawas mana imong dala

Father Peroy: Sir, Patay'ng Lawas Ni Kristo Akong Dala bitaw.

Nabatid na galing ng Region 11 si Father Peroy at isinakasay pauwi ang kanyang biniling na Sto. Entierro ng simabahan bilang paghahanda sa Holy Week Celebration.

Natawa pero humanga si Father Peroy sa pagka-alerto ng mga pulis sa kahina-hinalang bagay sa loob ng kanyang sasakayan.

Nang sabihin niya kasing patayng lawas ni Krista ang kanyang dala, hindi pa nakontento sa pag imbestiga ang mga pulis. Siya ay ipinababa at pinabuksan ito hanggang sa kanyang sabihing siya ay isang pari.

Tumawa lang naman daw ang mga pulis na nakabantay sa checkpoint at sinabing SORRY FATHER, abi namo'g naa kay gisalvage ug gipatay'ng tawo.

Trending sa social media ang post na ito dahil para sa ilang netizen, hindi nila alam kung ano ang dapat e-react sa facebook post ng pari.

-0-

Local…

Balik na ang "No Helmet, No Travel" Policy sa Kidapawan City

Ito ang kinumpirma ni Mayor Atty. Jose Paolo Evangelista sa Radyo BIDA.

Nilinaw nitong tanging Traffic Management Enforcement Unit o TMEU lang ang allowed sa ngayon na manghuli at hindi kasama ang Land Transportation Office (LTO) at Highway Patrol Group (HPG) dahil sa nagpapatuloy na imbestigasyon sa umano'y iregularidad.

Base aniya sa City Ordinance No.1352 mas pinamura ang multa sa mga mahuhuling violators kung saan nasa P250 lang ang bayad sa first offense.

Inihayag din ng pamunuan ng TMEU na may ilang nahuli na ngayong araw na nagbayad sa treasury office at nag community service dahil sa paglabag.

-0-

Local..

Mating season at ang pagsisimula ng mainit na panahon ang siyang rason kung bakit samo't sari ang napapabalitang insidente ng paglabas ng lungga ng mga ahas sa ngayon.

Mapa tao o hayop man ay may ilang napabalitang napatay dahil sa tuklaw at kamandag ng ahas lalo partikular ang Philippine Cobra at King Cobra na mas kilala sa dayalektong bisaya na "Banakon."

Ayon sa snake expert at Herpatological Society and Advocate founder Marvin Menio sa panayam ng Radyo BIDA na asahan pang dadami ang lalabas na ahas sa kanilang mga lungga lalo pa't may epekto ang init ng panahon ngayong inanunsyo na ng DOST-PAGASA na papasok na ang tag-init at panahon ng El-Nino.

Paalala nito na kung hindi naman nalagay sa bingit ng panganib ang buhay ay huwag lang  saktan at patayin ang ahas dahil mahalaga din aniya ang papel ng mga wild life sa balanseng ecosystem ng mundo.

Maari aniyang iwasan o abugin lang ito sa masukal na lugar na hindi naman sinasakahan.

Samantala aminado naman si Milanio na walang anti-venom para sa mga nakagat ng King Cobra na siyang pinakamakamandag na ahas sa mundo kaya hindi niya nito masisisi ang mga pasyente kung magpa-tandok o sa mga albularyo lang lumalapit para magpagamot.

Pero sa kabila nito ay nanawagan pa rin siyang mas mabuti kung akmang propesyunal at sa ospital gamutin ang mga matutuklaw ng ahas.

-0-

Local..

UPANG ISULONG ANG PAGKAKAISA sa panahon ng fasting month, pormal nang binuksan kagabi ng BARMM ang government center para sa Ramadan fair.

Sa pangunguna ito ng Ministry of Trade, Investment and Tourism (MTIT).

Makulay at maliwanag ang paligid ng executive building sa loob ng BARMM sa buong panahon ng Ramadan.

Tema ng pagdiriwang ngayon ay "Ramadhan brings people together towards love, peace, and unity.”

Mabibili sa trade fair ang ibat ibang locally made products at mga pagkain.

-0-

Local..

DAR North Cotabato, namigay ng titulo ng lupa sa 296 agrarian reform beneficiaries sa Pigcawayan.

HALOS MAIYAK ANG ilan sa mga beneficiaries ng pamamahagi ng Certificate of Land Ownership Awards ng Department of Agrarian Reform sa isang barangay ng Pigcawayan.

Ang mga tumanggap ng titulo ay mga agrarian reform program beneficiaries mula sa Barangay Payong-Payong.

Sinabi ni Provincial Agrarian Reform Program Officers (PARPO II) Evangeline Bueno na determinado ang DAR North Cotabato na mapabilis ang pamamahagi ng titulo alinsunod sa direktiba ni Sec. Conrado Estrella III.

Bukod sa titulo, sinabi ni Bueno, na ang DAR ay namigay din ng support services bilang paraan upang mapalapit ang pamahalaan sa mga mamamayang magsasaka.

Sinabi ni Pakir Pasawiran isa sa mga nakatanggap ng titulo na matagal na niyang pangarap na maipangalan sa kanya ang titulo ng lupang kanyang sinasaka bilang beneficiary ng CARP o comprehensive agrarian reform program.