NDBC BIDA BALITA (Jan. 31, 2023)

HEADLINES

1   BARANGAY CHAIRMAN ng Polloc, Maguindanao del Norte, at misis nito, patay sa ambush; P100 libong pisong reward, inalok ng mayor para matukoy ang mga suspects

2   DRAFT election code ng BARMM, nakatakdang pagdebatehan sa Bangsamoro Transition Authority.

3   COMELEC North Cotabato, nagpaalala na kapag last day ng registration talagang siksikan

4   NTC 12, nagpaalala sa mga magulang na may responsiblidad sila paano ginagamit SIM card ng kanilang minors na anak

5   KORONADAL police chief, nagpaliwanag bakit hinigpitan ang “No Helmet, No Travel policy” implementation

6   PAGKALUNOD ng estudyante sa Arakan, North Ctoabato, aksidente, sabi ng PNP

SA ATING PAMBUNGAD NA BALITA…

PATAY ang barangay kapitan ng Polloc, Parang, Maguindanao del Norte at ang maybahay nito makaraang sila ay ambusin kahapon.

Sinabi ni Parang town police chief Maj. Christopher Cabugwang na idineklarang dead on arrival si Chairman Abobacar Abdul at misis nitong si Baisa Abdul.

Naganap ang ambush 5:30 kahapon ng hapon sa national highway, Sitio Timbangan, Barangay Sarmiento, Parang, Maguindanao del Norte.

Minamaneho ng kapitan ang kanyang puting Toyota Hi-Lux nang paputukan ng di matukoy na bilang ng mga suspect.

Sinabi rin niya na nag-alok si Mayor Kahar Ibay ng P100,000 na reward sa makapagbibigay ng impormasyon hinggil sa mga suspect at utak ng pagpatay kay chairman Abdul.

Narekober sa crime scene ang limang basyo ng caliber 45 pistol.

-0-

PARALISADO NA ang kalahating katawan ng isang miyembro ng Cotabato City Traffic Management Council matapos makipag sagutan sa isang driver ng nang ito’y kanyang sitahin dahil sa maling pagkaka-parking ng kanyang sasakyan.

Sinabi ni Cotabato City Barangay Poblacion 9 Chairman Nasrudin "Kap Jonas" Mohammad sa kanyang social media account na pinagsabihan lamang ng enforcer ang nasabing driver na ayusin ang pagparada ng sasakyan nito.

Pero, sa halip na sumunod ay nakipag-sagutan pa ito.

Tinakot pa umano nito ang enforcer gamit ang pangalan ni Cotabato City Mayor Bruce Matabalao at BARMM Chief Minister Kagi Murad Ebrahim.

Dahil dito ay nagka altapresyon ang nasabing enforcer na agad namang naisugod sa pagamutan.

Hindi na binanggit ng Kap Jonas ang pangalan ng mga sangkot pero ang na-stroke na traffic enforcer ay isang company commander ng MILF.

Umapela naman ito sa mga driver sa lungsod na sumunod sa batas trapiko at intindihin na ang mga traffic enforcer ay ginagawa ang kanilang trabaho at nagpapatupad lang ng batas.

-0-

MATAPOS ANG halos 20-taong pagtatago sa batas, naaresto sa joint operation ng Parang Municipal Police Station, Barira PNP at ng Marine Battalion Landing Team 5 ang isang wanted person matapos na suspect sa pagpatay ng isang police officer.

Si Ibrahim Kamid Barager, 50 taong gulang, ay naaresto sa Sitio Bliss, Barnagay Nituan, Parang, Maguindanao batay sa warrant of arrest laban sa kanya.

Sinabi ni Parang town police chief Major Christopher Cabugwang na si Barager ay nahaharap sa kasong murder at may warrant of arrest na inilabas ng korte noong April 01, 2003.

Ayon kay Cabugwang, si Barager ang itinuturong suspek sa pamamaril sa isang police officer sa bayan ng Barira halos dalawampung taon na ang lumipas.

Hindi naman pumalag si Barager nang ipakita sa kanya ang warrant of arrest.

Kulong na ngayon ang suspek sa detention facility ng Parang PNP.

-0-

PAGTALAKAY SA DRAFT ELECTION code ng BARMM, minamadali na ng Bangsamoro Transition Authority, ayon kay deputy speaker Atty. Omar Sema.

Dahil diyan, hiniling ni MP Sema sa mga local leaders at stakeholders na isumete ang kanilang position paper bago sumapit ang Feb. 1 upang mapasama sa deliberation sa committee level.

Sa pagtatapos ng Marso kasi ang timeline ng pagpapatibay ng electoral code o BTA Bill No. 29 na nagtatakda ng structural, functional, at procedural principles of the election in the region.

Nakonsulta na ng BTA ang draft law sa ibat ibang lugar na sakop ng BARMM, kabilang sa Special Geographic Area at pinakahuli ay sa Maguindanao del Sur.

Sa consultation, ipinanukala ni Maguindanao Sur provincial administrator Atty. Cyrus Torreña na gawing pantay sa lahat ng kandidato sa BARMM ang educational requirement sa mga maghaharap ng certificates of candidacy sa BARMM elections.

Nakalagay kasi na lahat ng elected officials, kabilang ang Sangguniang Kabataan, ay kailangang may educational qualifications pero, hindi kasali dito ang members of parliament.

-0-

ISA ANG PATAY at isa pang motorista ang kritikal matapos na magsalpukan ang dalawang motorsiklo.

KINILALA ANG nasawi na si Zuhair Patron, 26 anyos na taga Kalanganan II, Cotabato City habang kritikal naman si Morsid Lumagan, 18 anyos at residente ng Barangay Crossing Simuay, Sultan Kudarat, Maguindanao del Norte.

Nangyari ang aksidente kahapon.

Sinabi sa DXMS Radyo Bida ni Sultan Mastura PNP traffic investigator Chief Master Sgt. Rasul Kasan na magkasalubong na binabaybay nina Patron at Lumagan ang national highway nang bigla silang magkasalpukan.

Parehong mabilis ang takbo ng dalawa kaya nangyari ang aksidente.

Agad na isinugod sa ospital ang dalawang driver ng motorsiklo ngunit binawian ng buhay si Patron habang si Lumagan ay kritikal.

May paalala ang Sultan Mastura PNP sa lahat ng mga motorista.

-0-

May mahalagang responsibilidad ang mga magulang sa SIM Registration Act.

Ito ay ayon kay National Telecommunications Commission o NTC 12 Regional Director Froilan Jamias.

Ipinunto ni Jamias na nakapangalan kasi sa mga magulang o guardian ang sim ng mga menor de edad na ipaparehistro.

Kaya ayon kay Jamias dapat alam ng mga magulang kung ano ang maaring sanction sa maling pagamit ng sim card.

Ayon kay Jamias maari ang mga sim card ay maari kasing gamitin ng mga masasamang loob sa panloloko.

Pinayuhan din ni Jamias ang mga telco subscriber na ireport agad sa NTC o sa Department of Information and Communications Technology o DICT ang nawawalang SIM card.

Ayon kay Jamias mayroon kasi silang mga proseso para agad na ma-locate ang mga gumagamit ng nawawalang SIM card at ma-deactivate ang mga ito.

Ang deadline ng SIM Card registration ay sa Abril a biente sais.

-0-

Gumagamit na ng hight tech portable ultra-light x-ray machine para sa mas mabilis na detection ng sakit na tuberculosis o TB ang Integrated Provincial Health Office o IPHO South Cotabato.

Ayon kay provincial health officer Dr. Rogelio Aturdido Jr., sa nakalipas na anim na buwan, abot na sa mahigit siyam na libong mga mamamayan sa South Cotabato ang sumailalim  sa screening.

Mahigit 1,584 o 17 percent sa mga ito ay nagpositibo sa TB.

Mula ang mga ito sa walumpung mga barangay sa lalawigan.

Nilinaw din ni Aturdido na hindi pa kalakip sa nasabing datus ang mga TB cases sa mga barangay health center.

Dahil dito ayon kay Aturdio umabot na sa 3,949 ang mga kaso ng TB sa ngayon sa South Cotabato.

Dagdag pa ni Aturdido maliban sa pagamot, isinasailalim din sa counseling ng IPHO ang ilang mga TB patients sa lalawigan.

Ayon sa IPHO libre ang serbisyo ng portable ultra light x-ray machine at walang dapat ipangamba ang publiko dahil ang sakit na TB ay maaring gumaling sa pagsunod sa tamang gamutan.

-0-

Magpapalabas ng katuutusan para sa pagtatag ng “Task Force Kalinisan” si Koronadal Mayor Eliordo Ogena. Layon nito na matiyak ang pagpapanatili ng kalinisan sa lungsod.

Ayon kay Ogena titiyakin ng nasabing task force na walang nakakalat na mga basura sa mga daan at mga kanal.

Ayon pa sa alkalde ang local government unit ay may tatlong milyong pisong savings na magagamit sa pagiikot at monitoring ng Task Force Kalinisan.

Kaugnay nito, inihayag din ni Ogena na ang lungsod ay nakabili na ng sasakyan na may suction machine.

Ito ay  magagamit sa pagtanggal ng mga putik na nakabara sa drainage systems ng lungsod.

-0-

Nasa pipeline na ng provincial government ng Sultan Kudarat ang rehabilitasyon at pagpapatayo ng infrastructure development projects tulad ng mga daan at tulay na maguugnay sa mga tourist destination ng Sultan Kudarat Province.

Ipinahayag ito ni Sultan Kudarat Acting provincial tourism officer Kahar Dalaten.

Ayon kay Dalaten ito ay bilang kabahagi din ng pagpapaigting ng kanilang tourism programs.

Kamakailan lang inalam ng provincial tourism office mula sa labindalawang mga local tourism OFFICES  sa Sultan Kudarat ang kanilang mga tourism programs na kailangang maguportahan.

Ayon kay Dalaten kinilala ng Department of Tourism o DOT 12 bilang tourist destination sa Sultan Kudarat ang kanilang mga magagandang farm, wellness, agri-tourism, at nature-based tourist destination

-0-

Mababawasan kung di man tuluyang masawata sa pagsusuot ng helment ang matinding pinsala sa mga road crash incidents.

Ito ang binigyan diin ni Koronadal Chief of Pol. Lt. Col. Amor Mio Somine kaugnay sa pagsimula ng full implementation ng No Helmet No Travel Policy sa lungsod.

Ipinunto ni Somine na base sa kanilang datus,  kada araw ay hindi bababa sa tatlong vehicular crash incidents ang naitatala ng Koronadal PNP.

Sa unang araw ng full implementation ng NO Helment NO Travel Policy kahapon maraming mga motorista ang nasamPulan ng traffic management section ng PNP.

Ayon kay Somine ang mga violator ay maaring  mabigyan ngn citation ticket at pagmultahin ng one thousand five hundred pesos pataas.

Ipinahayag din nito na matapos sumailalim sa seminar noong Disyembre  may mga personnel ang  Koronadal PNP at city traffic unit na na-deputized ng Land Transportation Office o LTO.

-0-

Pag professionalize ng Barangay Employee, pinaburan ng ilang taga North Cotabato

Okay para sa ilang mga taga North Cotabato na taasan na ang standard sa paglalagay o pag-appoint ng Barangay Employee katulad ng Barangay Secretary at Treasurer.

Lumabas ang issue matapos na ring masangkot sa iregularidad o anomalya ang ilang secretary at treasurer sa North Cotabato pati na ang pera ng Barangay.

Para sa kanila, kung sakaling taasan man ang kwalipikasyon ng mga empleyadong ito dapat ikonsidera rin na taasan ang kanilang honorarium.

Wala anyang problema kung sapat din ang kanilang sahod lalo na kung ang aplikante ay graduate ng 4year course.

Una na ring ipinahayag na nais mismo ng Department of Interior and Local Government na taasan ang kwalipikasyon ng mga ito.

-0-

Imbes na magcheck at magsita lang ang Barangay Kagawad nasali sa pagka-aresto pa siya sa ginawang raid ng PNP sa Barangay Katipunan, Kidapawan City.

Sinabi ni Chairman Dodoy Reforial, wala naman anyang sabungan sa kanyang lugar pero ang nangyari sa Barangay Amas sana daw ang sabong pero hindi batid kung bakit sa kanyang barangay itinuloy.

Ang barangay kagawad na kabilang sa mga naaresto ay pumunta lamang anya sa lugar para i-verify ang report.

Samantala, kanya namang pinabulaanan na maging siya ay sangkot na illegal na aktibidad dahil batid naman niyang ipinagbabawal ito ng alkalde.

-0-

Walang nakikitang foul play ang mga pulis sa pagkalunod at pagkamatay ng 16-anyos na estudyante sa Matigol falls sa Arakan, North Cotabato kamakalawa.

Sinabi ni PNP Chief Police Major Orphie Julian, nagkayayaan lang anya pagkatapos ng exam ang magkaklase na maligo pero isa si Devon Ellan sa mga hindi naligo dahil hindi ito marunong lumangoy.

Anya base sa lumalabas na, tumatawid lamang noon ang indibidwal at pinaniniwalaang nadulas ito hanggang sa nahulog at nalunod.

Patay na nang maiahon ito sa tulong ng MDRRM dahil sa natrap na siya sa ilalim ng tubig at wala ring bantay sa nasabing ilog dahil ito ay bukas naman para sa lahat.

Bukod dito, wala ring mga bahay mapalit sa nasabing lugar na pwedeng makarescue upang maisalba pa ang kanyang buhay.

Nilinaw naman nito na hindi mismo sa Falls ito nahulog dahil sa tinawag na “Kawa-kawa” lamang nang patawid sana ito.

-0-

Ngayong araw na ang huling araw ng pagpapatala para maging botante sa Barangay at Sangguniang Kabataan Election.

Sa North Cotabato base sa obserbasyon, bagaman naabot na ang target may mga humahabol pa at sinabing mas dumadami pa ang pumunta sa kanilang tanggapan para humabol sa deadline.

Sinabi ni Provincial Election Officer Atty. Myla Luna Bayao, alas 3:00 ngayong hapon magsasara na ang registration pero kanila pang ica-cater ang mga pumila na pasok sa 30meter-radius.

Umabot anya ng 50 hanggang sa 100 registrants sa bawat araw sa bawat COMELEC office.

Kabilang sa kanilang kini-cater ay new registrants, reactivation, correction of data at pagtransfer.

-0-

Water Hyacinth, perwisyo sa hanapbuhay ng mga taga Datu Montawal at Pagalungan, lalo na ngayong panay ang pag-ulan

Hindi tama na dahil nasanay na, wala ng aksyon ang gobyerno

Ito ang panawagan ng mga mamamayan ng Pagalungan at Datu Montawal, Maguindanao del Sur hinggil sa baha na tila naging bahagi na ng kanilang buhay.

Ayon kay Babu Faidsah, isa sa mga residente sa lugar sa loob ng isang taon madalas apat na beses sa gilid ng kalsada sa isang taon sila naninirahan, dahil sa pagbaha delikado sa mga alaga nilang hayop at mga bata.

Ang masaklap, may ilang buhay na ang nakalas dahil sa problemang ito.

Maliban dito, apektado rin ang kanilang kabuhayan, dahil ang dati nilang taniman ng mga gulay ay matagal ng lubog sa tubig baha.

Ang malala, kung mangingisda naman sila ay hamon din ang nagsusulputan at kumakapal na water hyacinth o water lilly, rason para limitado lang din ang nakukuha nilang isda.

Isa pa sa problema nila ang pagpapakawala ng tubig ng Pulangi 4, ang dam sa Bukidnon na magpapataas din ng lebel tubig sa ilang bahagi ng mga lugar na nadadaanan ng Pulangi river.

Sabi nga nila "No Choice at hindi sila mamakaarte" sa hirap ng buhay hindi nila makokonsidera ang lumipat sa mas maayos at ligtas na lugar.

Kaya panawagan nila sa ngayong patuloy pa din ang pagulan na mabigyan sila ng pansin lalo na ang mga hakbang ng gobyerno tulad ng pagsasagawa ng protection dike sa Pulangi river na konektado sa Rio Grande de Mindanao.