Friday Mar, 29 2024 11:21:38 PM

NDBC BIDA BALITA (Jan. 27, 2023)

NDBC BALITA • 08:30 AM Fri Jan 27, 2023
1
By: 
NDBC NCA

HEADLINES

1   BARANGAY Kapitan sa Lebak, Sultan Kudarat, binaril at napatay

2   COMELEC North Cotabato, naabot na ang target registration para sa SK at Barangay Elections; extension, malabo na

3   HOME visitation para matulungan ang mga malnourish na mga bata, isinasagawa ng South Cotabsto nutrition office

4   NATIONAL irrigation, pinayuhan ang mga magsasaka sa South Cotabato at Sarangani na sumunod sa cropping calendar

5   BAGONG division commander ng 6th Infantry Kampilan division, pormal nang uupo, change of command gagawin umaga

SA ATING PAMBUNGAD NA BALITA…

Patay ang barangay kapitan ng Barangay Basak sa Lebak, Sultan Kudarat matapos na ito ay pagbabarilin pasado alas 5 ng hapon kahapon.

Sinabi ni Lebak municipal police station chief Lt. Colonel Julius Malcontento na si Barangay Basak chairman Rogelio Talagtag Jr, 53 taong gulang ay nasawi on the spot dahil sa tama sa ulo at katawan.

Ayon kay Malcontento, nakatayo sa harap ng kanyang tindahan si chairman Talagtag sa Purok Beverly Hills, Barangay Basak nang pagbabarilin ng isang lalaki gamit ang cal .45 pistol.

Matapos ito ang suspect ay tumakas sakay ng motorsiklo na Bajaj na minamaneho ng kanyang kasama.

Narecover ng mga police ang walong empty shell at isang slug ng caliber 45 pistol sa crime scene.

Sinabi ni Malcotento na inaalam pa ang motibo ng pamamaril at kung sino ang may gawa nito.

Ang Barangay Basak ay upland barangay at crossroads patungong Kulaman at South Upi sa Maguindanao.

 

-0-

 

APAT na taga North Cotabato, dalawa sa kanila taga Kidapawan, ang nagpositibo sa COVID 19 batay sa report ng Dept of Health Region 12.

Lima ang bagong kaso kabilang ang isa sa Gen. Santos City habang walo ang gumaling.

Walang iniulat na nasawi dahil sa kumplikasyon.

SA BARMM, dalawa ang bagong nag-Covid – isang taga Cotabato City at isang taga Maguindanao.

Walang gumaling at isa ang nasawi.

Nasa 41 pa ang nasa hospital at isolation facilities sa rehiyon.

 

 

-0-

 

 

GAGAWIN NGAYONG UMAGA ang turnover of command para sa bagong hepe ng 6th Infantry Division na si Maj. Gen. Alex S. Rillera.

Papalitan ni Rillera si Maj. Gen. Roy Galido bilang hepe ng Kampilan division.  Si Galido ay nalipat na sa Zamboanga City bilang hepe ng Western Mindanao Command o Westmincom.

Si Rillera na kabilang sa PMA “Sambisig” Class of 1991 ay dating AFP deputy chief of staff for operations bago napili bilang division commander ng Kampilan division sa Maguindanao del Norte.

Gagawin ang turnover of command alas 9 ngayong umaga.

 

 

-0-

 

Ibat-ibang hamon ang naranasan ng team ni Board Member Maria Krista-Solis sa pakikipagtulungan na siyang nanguna sa sim card registration assistance sa ibat-ibang lugar ng Cotabato Province.

Anya, marami pa ang hindi nakakaalam bakit kailangan i-register ang sim, ano ang layunin at Telco users na keypad ang gamit na cellphone.

Kanyang nilinaw na libre lang ito at kailangan na huwag nalang antayin ang deadline sa Abril.

Samantala, hinikayat rin ang iba pang ahensya pampubliko at pribadong sector na makiisa rin at tumulong lalo na sa far-flung barangays sa pagpapatupad nito.

 

-0-

 

“Huwag ng antayin ang January 31 o deadline sa pagpaparehistro”

Ito ang panawagan ni Provincial Election Officer Atty. Myla Luna Bayao sa mga hindi pa nakabisita sa tanggapan o hindi pa nakapagrehistro.

Ipinaalala kasi nito na hanggang sa January 31 lang ang ibinigay ng COMELEC para sa new registrants, gustong maglipat at iba bilang paghahanda sa Barangay at Sangguniang Kabataan Elections.

Sinabi ni Bayao, as of January 21 mayroon ng 26, 508 ang nakapagrehistro na at lampas na sa target na 20,000 applications.

 

-0-

 

“Makapahulay pud sila sa halos everyday na dakop ang bayad og multa nga usahay walay resibo” End of quote.

Idinaan sa privilege speech ni Councilor Francis Palmones ang kanyang mga napansin na umano’y mga anomalya sa operasyon ng Land Transportation Office sa Kidapawan City.

Ang unang obserbasyon din anya na may nabibigyan ng Temporary Operator’s Permit pero walang ibinibigay na resibo.

And I quote, “To LTO/HPG ayaw pud tawon dugangi ang problema sa katawhan. Unahon jud nila ang bugas og sud an sa lamesa kaysa mubayad og multa maski walay resibo.” End of qoute

Laman din ng kanyang privilege speech, na ang ilang mga may paglabag ay may nagaganap na negosasyon sa loob ng puting van malapit sa compound ng LTO.

Mula sa orihinal na halaga ng paglabag base sa sinasabi ng batas ay nababawasan anya matapos ang negosasyon.

Dahil dito, nawawala na anya ang pinakalayunin ng batas na pangalagaan ang buhay at ari-arian ng indibidwal.

And I quote “They have to bear in mind that the safety of the people is the supreme law”

 

 

-0-

 

Kulong ang isang drug suspect matapos makuhanan ng mga pulis  ng mahigit P47,000 na  halaga ng iligal na droga sa Surallah, South Cotabato.

Kinilala ng Surallah PNP na pinamumunuan ni Pol. Lt. Col. Jomero Sentinta ang suspect  na si Romnick Sevillo, 31 anyos, walang trabaho at nakatira sa Barangay San Isidro sa karatig bayan ng Sto. Nino.

Siya ay nakorner ng joint team ng Intelligence operatives ng Surallah PNP at Regional Police Drug Enforcement Unit o RPDEU 12 sa Barangay Colungolo.

Ito ay maapos itimbre ng  kanilang confidential agent ang pakikipag-transakyon umano ni Sevillo sa kanyang parokyano.

Nabisto din ng mga pulis ang pagtapon ni Servillo ng isa malaking sachet ng suspected shabu.

Nakumpiska din sa suspect ang tatlo pang  maliliit sachet ng suspected shabu, kilohan at stick na pang seal sa plastic.

Habang nakatakas naman ay di pa kilalang ka-transaksyon nito.

Si Sevillo ay kakasuhan ng Surallah PNP ng paglabag sa Comprehensive Dangerous Drugs Act.

 

-0-

 

Namataan ng mga staff ng Community Environment and Natural Resources Office o CENRO ng DENR sa Tacurong City ang iba’t ibang species ng Asian waterbirds sa Baras Bird Sanctuary sa Tacurong at Lake Buluan Natural Biotic Area sa Lutayan, Sultan Kudarat.

Kabilang sa mga ito ay Black-crowned night heron, Chinese Egret, Cattle Egret, at Brahminy kite.

Ang mga ito ayon kay CENR Officer Badjury Mustapha ay nakita sa kanilang dalawang araw na Asian Waterbird Census.

Layon nito ayon kay Mustapha na mamonitor ang populasyon at distribution ng waterbirds at kalagayan ng mga wetland.

Samantala sa Sarangani, nagsagawa din ng monitoring sa walong mga wetlands ang Provincial Environment and Natural Resources Office.

Ayon kay PENR Officer Maria Elvira Lumayag binisita nila ang mga wetlands sa mga barangay ng Kawas sa Alabel, Badtasan sa Kiamba, at Old Poblacion sa Maitum.

Dagdag pa ni Lumayag nakita nila sa nasabing mga  wetlands ang Cinnamon Bittern, Black-winged Stilt, Whimbrel, Common Sandpiper, Kentish Plover, Whiskered Tern, Lesser Frigatebird, Wandering Whistling Ducks, Curlew, at Common Ringed-plover.

Ayon kay Lumayag ang mga datus na kanilang nakolekta ay makatutulong sa  pagpreserba at health monitoring ng mga wetland.

 

 

-0-

 

Sinimulan na ng mga taga nutrition section ng provincial social welfare and development office o PSWDO South Cotabato ang home visitation sa mga malnourished na mga bata sa lalawigan.

Ayon kay Nutrition Officer Angela Frugalidad ipinaliwanag nila sa anim na mga magulang sa bayan ng Norala  ang mga dapat gawin para madagdagan ang timbang ng kanilang mga anak.

Pinuntahan din ng mga ito ang walong mga magulang ng mga malnourish na mga bata sa bayan ng Tantangan.

Ayon kay Frugalidad layon ng pagbisita nila sa mga bahay na personal na alamin ang tunay na kalagayan ng kalusugan ng isang bata.

Dagdag pa ni Frugalidad natuklasan din nila na karamihan sa mga malnourish na mga bata ay may problema na sa kalusugan nang ipinanganak.

Naging sanhi naman nito ang kakulangan ng pagaalaga ng mga inang buntis na hindi nagpapakonsulta sa mga health center.

 

-0-

 

Sundin ang cropping calendar ng National Irrigation Administration o NIA para sa mas mabisa na pagamit ng supply ng tubig mula ng mga dam sa proper irrigation.

Ito panawagan ni NIA-South Cotabato and Sarangani Irrigation Management Office o NIA-SCSIMO Division Manager Ma. Luz Laud.

Ipinunto pa ni Laud na ang kanilang tanggapan ay may  cropping schedule na  para sa 2023.

Ito ayon kay Laud ay kanila nang naipalaam sa mga irrigators association, agriculture offices, at barangay officials.

Dagdag pa ni Laud ngayong panahon ng anihan  isasara muna ang mga NIA dam.

Apektado nito ang Allah River, Marbel 1 at Marbel 2 NIA irrigation systems.Layon nito na mabigyan daan ang repair at konstruksyon ng mga pasilidad.

Sinabi ni Laud na muling bubuksan ang mga NIA dam sa NIA-SCSIMO area sa third quarter ng 2023

 

-0-

 

Aprubado na ng City Council ng Koronadal ang resolution na nagpapahintulot kay Mayor Eliordo Ogena na lumagda ng kasunduan sa Commission on Population and Development o PopCom region 12.

Ito ay para sa pagpapatupad ng Social Protection Program for Adolescent Mothers and their Children o SPPAMC.

Ang SPPAMC ay programa ng national  government na magbibigay ng proteksyon sa mga batang ina at kanilang mga sanggol.

Ito ay sa pamamgitan ng pagbibigay sa kanila ng  pagkakataon na makapagaral, at magkaroon ng access sa mga serbisyong pangkalusugan at iba pang mga programa na aahon sa kanila sa kahirapan.

Ayon kay SP Committee on Women and Children, and Family Relations Chairperson Ellen Grace Subere-Albios  ang Koronadal ay unang LGU na magpapatupad ng nasabing programa sa region 12.

Sinabi ni Albios na siya ring may akda ng resolution na unang makikinabang sa SPPAMC  ang labinlimang mga young mothers sa Koronadal.

Ayon kay Albios ang mga ito ay bibigyan ng tig limang daang piso kada buwan sa loob ng anim na buwan.

Umaasa din si Albios na sa pamamagitan ng SPPAMC magkakaroon din ng mga programang pangkabuhayan para sa mga maghihirap na sector ang Koronadal LGU.

Dagdag pa nito, tututukan ng LGU ngayong taon ang pag-organize sa mga adolescent mothers.

 

-0-

 

Kahit ang mga Bangsamoro ay hindi ligtas sa hamon ng pagbabago ng kultura at tradisyon na epekto ng makabagong panahon.

Nagpaalala si Delia Dumacon Hassan, isa sa mga Muslim elder sa Kidapawan na malaki ang papel ng magulang sa pagpapanatili sa kanilang tradisyon at mapanatili ang kanilang kostumbre sa pamamagitan ng pagbibigay ng maayps na buhay at edukasyon sa kanilang mga anak.

Sa kabuuan, naguugat aniya sa papel ng gobyerno na mabigyan ng matiwassay na buhay at epektibong programa ang mamamayan na siyang makakatulong sa paglago hindi lang ng buhay kundi maging ng kultura.

Nang sa gayon ay maiwasang masangkot ang mga kabataang Moro sa mga tipikal na problemang kinakaharap sa ngayon ng mga kabataan.

Inihayag niya ito matapos ang insidente ng umano'y gang rape o sexual assault kung saan ang survivor ay Moro na 12 years old at ang ilan sa mga sangkot ay mga Moro din.

Aminado siyang paunti-unti ng nalinang sa makabagong panahon ang ga kabataan at tila hindi na nasusunod ang "Speak, No Touch" na kostumbre nila.

 

 

-0-

 

Nangangamba si nanay Margelyn Gonzales ng Poblacion, Matalam para sa kaniyang anak na si Gemma Gonzales matapos itong makaranas ng bleeding at ma-diagnosed na may anemia ay hindi na ito pinabalik ng kaniyang employer sa Kuwait.

Ayon kay Nanay Margelyn, tatlong Linggong na-ospital ang kaniyang anak dahil sa naturang sakit.

Kamakalawa ay na-discharged na ito, binayaran naman daw ng kaniyang amo ang kaniyang hospital bil pero hindi na ito pinabalik sa trabaho dahil umano may sakit na.

Maliban sa walang matutuluyan at makakakain, wala ding pera sa Gemma dahil ilang buwan din siyang hindi pinapasahod ng kaniyang amo.

Dahil dito, nagpasya ang ina na magreklamo sa Public Employment Services Office o PESO Matalam dahil wala rin aniyang tugon ang agency at recruiter ni Gemma una nilang hingan ng tulong.

Sa kanilang huling pag-uusap, humingi ito ng tulong at dinadaing ang gutom at sakit.

Agad namang iprinoseso ng PESO Matalam sa OWWA ang papeles ng OFW para agad na matulungan ang anak ni Nanay Margelyn na ma-rescue ng Philippine Embassy.

 

-0-

 

Sa ika apat na pagkakataon ay balik kulungan muli si Soy Darping Abdula alias Ussop, 28 anyos na isang dispatcher matapos mahuli sa buy bust operation ng City Police Drug Enforcement Unit at Police Station 1 sa Zone 5, Barangay Rosary Heights 1, Cotabato City.

Ayon kay Station 1 Commander Major John Vincent Bravo sinubukan pang agawain ng suspek ang service firearm ng kanyang personel.

Isang sachet ng shabu at marked money ang nakuha mula sa suspek.

Sa Station 3 naman ay dalawang babae ang nahuli na ayon kay Station  3  Commander, Police Major Sainodin Benasing ay nagpapanggap pang mga labandera para lang maisagawa ang kanilang ilegal drug transaction.

 

-0-

 

 

HATIIN ang isang ahensya ng BARMM upang maging mas epektibo ito sa pagsisilbi at pagpapatupad ng mga progama ng regional government, ayon kay MP Bai Intan Ampatuan.

Kung maaprubahan ang kanyang panukala paghahati sa MAFAr, tatawagin ang mga ito na Bangsamoro Ministry of Agriculture Office o B-MAO, Bangsamoro Ministry of Fisheries and Aquatic Resources o B-MFAR at ang Bangsamoro Agrarian Reform Office o BARO.

Naniniwala si MP Ampatuan na ang Agriculture, fishery industry at ang agrarian reform ay dapat bigyang prayoridad at ihiwalay para mas matutukan pa ang kanilang mga serbisyo.

Masyado aniyang malawak ang sakop ng MAFAR.

Dapat aniya ay matutukan ang sector magsasaka at mangingisda dahil ito ang bumubuhay sa rehiyon at maging sa buong bansa.

Sinabi ni MP Ampatuan na ang Bangsamoro Ministry of Agriculture at ang mga attached agencies at Bureaus nito ang siyang mangunguna sa pagpapaangat sa sektor ng agrikultura ng BARMM.

Ang Bangsamoro Ministry of Fisheries and Aquatic Resources naman ang mamamahala sa pagpepreserba, pag-develop at pagpapalago ng fisheries at auqatic resources ng rehiyon at ang Bangsamoro Agrarian Reform Office naman ang mangunguna sa implementasyon ng Comprehensive Agrarian Reform Program o CARP.

 

-0-

 

URBAN TREE planting isinagawa sa BARMM bilang bahagi ng greening program.

Ito ay sa pangunguna ng BARMM Ministry of the Environment, Natural Resources and Energy o MENRE sa loob miso ng Bangsamoro Government Center sa Cotabato City bilang pilot area.

Layon nito na i-promote ang urban mini-forest na magsisilbing attraction sa sentro ng pamahalaan sa boung rehiyon.

Ayon kay MENRE Minister Akmad Brahim, sa pamamagitan ng Integrated Bangsamoro Greening Program, sisikapin nilang magsagawa ng malawakang reforestation o pagtatanim ng mga puno sa boung rehiyon bilang bilang tugon sa climate change at upang maiwasan ang mga natural calamities gaya ng baha at landslide.

Ayon kay BARMM chief Minister Ahod Ebrahim, hindi lang makasaysayan ang greening program. Kundi ito ay mahalaga rin dahil kabilang sa 12-point priority agenda ng BARMM na gawing disaster resilient at adaptive to climate change ang rehiyon.

Dagdag pa nito, sinimulan ang programa sa BARMM Government Center upang pamarisan at magsilbing halimbawa sa lahat ng ministries at Members of Parliament.

 

-0-

 

DRUG PEDDLER, huli ng PNP sa Lanao del Sur sa ikinasang law enforcement drug operation.

KINILALA NI BARMM police regional director Brig. Gen. John Guyguyon ang suspect na si Jamil Gomambao, taga Maguing, Lanao del Sur.

Siya ay naaresto sa ikinasang law enforcement operation kahapon sa Barangay Bato-Bato, Maguing, Lanao del Sur.

Sa initial investigation, lumabas na si Gomambao ay sakay ng isang Kawasaki motorcycle patungong Marawi City nang sitahin ng PNP dahil wala siyang gamit na helmet.

Tila balisa si Gomambao kayat isinailalim siya sa body search na nagresulta sa pagkakumpiska ng isang sachet ng shabu na nagkakahalaga ng P120,000.

 

Winds destroy houses in Magsur, NoCot

COTABATO CITY --- Some 40 houses were destroyed by strong winds that pummeled lowlands in the adjoining towns of Montawal, Maguindanao del Sur and...

UK: Bangsamoro one of world’s few successful peace processes

MANILA – The United Kingdom has hailed the creation of the Bangsamoro region as one of the world’s few successful peace processes as it joined...

Antipas LGU releases official list of victims of highway mishap

OFFICIAL list of victims of March 25, 2024 vehicular accident involving passenger van and cargo truck. The list is from the local government of...

Cotabato Light announces April 6 power service interruption

Cotabato Light announcement:  To all our valued customers, please be informed of the scheduled power interruption affecting a portion of...

BARMM has new police regional director

CAMP SK PENDATUN, Maguindanao Norte - Police Brig. Gen. Prexy Dugas Tanggawohn was installed as new police regional director for the Bangsamoro...